STT
|
Câu hỏi
|
Phần kiến thức SGK
|
Thời điểm đưa bài tập vào bài giảng
|
Góp ý vào đáp án
|
1
|
Lúc chạy để tránh con chó đuổi bắt, con cáo thường thoát thân bằng cách bất thình lình rẽ ngoặt sang hướng khác, đúng vào lúc con chó định ngoạm cắn nó. Tại sao làm như vậy chó lại khó bắt được cáo?
|
Thuộc phần quán tính vật lí 10
|
Để vào củng cố cuối bài
|
Theo quán tính Chó chạy thêm 1 lúc nữa đến vị trí xa hơn vị trí rẽ của Cáo rồi mới quay lại đuổi cáo khi đó Cáo đã cách xa Chó
|
2
|
Tại sao khi nhổ cỏ dại không nên dứt quá đột ngột, kể cả khi rễ cỏ bám trong đất không được chắc?
|
Thuộc phần quán tính vật lí 10
|
Để vào củng cố cuối bài
|
Theo quán tính khi ngọn và thân bị tác động 1 lực đột ngột làm nó cđ ra xa nhưng rễ có xu hướng bảo toàn vận tốc nên nó đc giữ lại trong đất
|
3
|
Khi tàu đi vào các vùng biển nhiệt đới ở Ấn Độ Dương và Đại Tây Dương, các thuỷ thủ thường thấy có những con cá bay trên mặt biển để trốn tránh cá dữ. Thoạt đầu, chúng lấy đà, rồi quẫy mạnh đuôi, vọt lên khỏi mặt nước và bay một quãng dài đến 150 m. Bay như thế cá thường bị rơi vào boong tàu. Tại sao chúng lại không đổi được hướng bay?
|
Thuộc phần kiến thức động năng- biến thiên động năng lớp 10
|
Đưa vào phần củng cố bài
|
Muốn làm biến đổi hướng bay cá cần vây tác động vào nước 1 lực còn trong không khí thì vây không hoạt động
|
4
|
Tại sao lúc rơi xuống, các vận động viên nhảy cao và nhảy xa phải co hai chân lại?
|
Thuộc phần quán tính vật lí 10
|
Đưa vào phần tình huống có vấn đề dẫn dắt học sinh vào phần quán tính
|
Khi bàn chân bị hãm lại đột ngột theo quán tính phần người vẫn cđ theo hướng cũ nếu ko trùng chân lại thì rất nguy hiểm như bong gân , chệch khớp
|
5
|
Tại sao người điều khiển bánh lái uốn mình cho ăn nhịp với người chèo sẽ làm tăng thêm được vận tốc của thuyền?
|
Thuộc phần tổng kết chương động lực học lớp 10
|
Cho vào phần câu hỏi ôn tập trên lớp
|
Tăng lực tác dụng vào thuyền
|
6
|
Tại sao sóc và cáo cần cái đuôi lớn?
- Con sóc nhảy được xa từ cây này sang cây khác một phần nhờ cái đuôi. Đuôi sóc là bộ phận cân bằng độc đáo. Còn đuôi cáo giúp nó rẽ ngoặt bất ngờ khi đang chạy nhanh. Đó là tấm lái không khí đặc biệt.
|
Thuộc phần tổng kết chương động lực học lớp 10
|
Cho vào phần câu hỏi ôn tập trên lớp
|
|
7
|
Một số cây họ đậu đã lợi dụng quán tính để phát tán như thế nào?
|
Chuyển động tròn đều lớp 10
|
Cho vào bài sau khi tìm được đặc điểm của véc tơ vận tốc dài trong cđ tròn đều
|
- Quả đậu khi chín đã nhanh chóng tách ra và nở theo đường cong. Đồng thời, theo quán tính, hạt trong quả văng ra mọi phía theo đường tiếp tuyến.
|
8
|
Tại sao trước khi nhảy người ta lại phải nhún xuống một chút?
|
Thuộc phần kiến thức động năng- biến thiên động năng lớp 10
|
Đưa vào phần củng cố bài
|
- Trước khi nhảy người ta phải khom người xuống để tăng thêm quãng đường trên đó lực đẩy của chân tác dụng và nhờ thế mà tăng thêm được vận tốc cuối cùng của thân.
|
9
|
Lớp lông co giãn ở gan bàn chân thỏ có ý nghĩa gì?
|
Thuộc phần kiến thức động năng- biến thiên động năng lớp 10
|
Đưa vào phần củng cố bài
|
- Lớp lông co giãn được ở gan bàn chân thỏ kéo dài thêm thời gian hãm dừng lại khi nhảy, do đó đã làm giảm lực va chạm.
|
10
|
. Những lông mọc trên bề mặt thân giun đất có ý nghĩa gì đối với sự di chuyển của nó?
|
Thuộc phần kiến thức bài ma sát lớp 10
|
Đưa vào phần tình huống có vấn đề khi dạy bài ma sát hoặc phần củng cố bài
|
Ở động vật, rất phổ biến những bộ phận mà nhờ chúng lúc đang chuyển động theo một hướng, ma sát sẽ nhỏ và khi chuyển động theo hướng ngược lại, ma sát lại lớn.
Lớp lông của con giun đất giúp nó di chuyển về phía trước dễ dàng, và giữ chặt không cho thân chuyển động ngược lại, nhờ đó giun bò được. Lúc thân kéo dài ra, phần đầu chuyển dịch lên phía trước, còn phần đuôi vẫn giữ nguyên tại chỗ. Khi thân co ngắn lại, phần đầu được giữ nguyên, còn phần đuôi được kéo lại gần đầu.
|
11
|
Tại sao chạy lấy đà trước, ta lại nhảy được xa hơn là đứng tại chỗ nhảy ngay?
|
Thuộc phần công thức cộng vận tốc lớp 10 hoặc phần biến thiên động năng
|
Đưa vào phần củng cố bài
|
Trong trường hợp này chuyển động theo quán tính được cộng thêm vào chuyển động xuất hiện do việc đẩy người rời khỏi mặt đất.
|
12
|
Tại sao trong lúc bay, cánh con bướm lại vỗ chậm hơn cánh con ong vẽ?
|
Thuộc phần kiến thức định luật II niu tơn
|
Đặt vấn đề chuyển tiếp từ định luật I niu tơn sang định luật II niu tơn
|
- Khi di chuyển mà vận tốc không đổi, khối lượng chuyển dịch càng lớn thì động lượng càng nhiều. Vì khối lượng của cánh ong vẽ bé hơn khối lượng của cánh bướm nhiều lần, nên cánh ong sẽ nhất thiết phải đập nhanh hơn.
|
13
|
Tại sao một người đang chạy, đột nhiên muốn đi quanh một cái cột hay một thân cây, phải lấy một tay ôm lấy cột hay thân cây?.
|
ĐL II Niuton_Bài 10_VL 10CB
|
ĐVĐ chuyển tiếp từ I sang II
|
- Để thay đổi hướng chuyển động nhất thiết phải tác động thêm một lực nào đó.
Tác động giữa tay người và thân cây tạo ra lực này
-Theo định luật II Niuton, để thay đổi vận tốc của chuyện động cả về hướng và độ lớn ( tức là thay đổi gia tốc) nhất thiết phải tác động thêm một lực nào đó. Tác động giữa tay người và thân cây tạo ra lực này.
|
14
|
Bạn hãy quan sát kỹ sự chuyển động của con cá và con đỉa. Định luật thứ 3 của Newton đã được vận dụng như thế nào trong sự chuyển động của chúng?
|
Bài: Ba định luật Niu-tơn.
|
Củng cố phần III.3
|
- Trong khi chuyển động, các động vật này đẩy nước lại đằng sau, và chính nhờ định luật thứ 3 của Newton mà chúng chuyển động được về phía trước. Con đỉa đang bơi đẩy nước lại đằng sau nhờ thân uốn thành hình sóng. Con cá bơi được nhờ đuôi vẫy đi vẫy lại.
|
15
|
Tại sao diễn viên xiếc ngồi trên yên ngựa đang phi nhanh, nhảy lên cao, khi rơi xuống lại vẫn đúng vào yên ngựa?
|
- Câu hỏi thuộc kiến thức quán tính của vật ( SGK Vật lí 10 cơ bản, Bài 10 Ba định luật Niu Tơn, mục I Định luât I Niu Tơn, phần 3. Quán tính ).
|
cho vào phần tình huống có vấn đề dẫn dắt học sinh vào mục quán tính, hoặc phần vận dụng kiến thức để giải thích hiện tượng sau khi học xong bài
|
- Diễn viên xiếc khi rời khỏi mình ngựa, vẫn tiếp tục chuyển động theo quán tính với vận tốc ban đầu, vì vậy mà vẫn rơi đúng vào yên ngựa.
- Theo quán tính, khi người rời khỏi ngựa thì người vẫn chuyển động cùng vận tốc với ngựa nên khi người rơi xuống vẫn rơi vào lưng ngựa.
|
16
|
. Khi bị trượt chân hay bị vấp ngã, người ta ngã như thế nào?
- Khi một người bị vấp thì hai chân dừng bước nhưng thân người vẫn tiếp tục chuyển động, vì thế người đó bị ngã dập mặt xuống. Còn khi bị trượt chân, thường bao giờ cũng ngã ngửa.
|
- Câu này thuộc phần kiến thức về định luật 1 Niuton( quán tính)
|
cho vào phần củng cố kiến thức sau khi học về quán tính
|
khi bị vấp thì chân dừng lại nên theo quán tính người vẫn tiếp tục chuyển động vì vậy mà bị ngã dập mặt xuống.
+ khi bị trượt thì người dừng lại còn chân vẫn tiếp tục chuyển động về phía trước nên người bị ngã ngửa ra sau, vì vậy rất nguy hiểm nếu va đầu ( phần gáy) xuống đất.
|
17
|
Trọng tải bổ sung con người phải chịu ở trong tên lửa lúc phóng lên phụ thuộc vào gia tốc hay vận tốc chuyển động?
|
- Câu hỏi này thuộc phần kiến thức về hệ quy chiếu phi quán tinh, lực quán tính, hiện tượng tăng giảm trọng lượng
|
- Câu hỏi này cho vào phần củng cố kiến thức, liên hệ thực tế
|
- Sự tăng trọng của con người ở trong tên lửa phụ thuộc vào gia tốc chứ không phụ thuộc vào vận tốc, nghĩa là sự tăng trọng chỉ xuất hiện vào những lúc tên lửa phóng lên, xuống và khi thay đổi hướng bay.Sự tăng trọng lượng con người bên trong tên lửa phụ thuộc vào gia tốc ( gia tốc biểu kiến), gia tốc này có độ lớn phụ thuộc vào hướng chuyển động của tên lửa.
|
18
|
Có động vật nào chuyển động theo lối chuyển động của tên lửa không?
|
định luật bảo toàn Động lượng
|
Áp dụng vào bài: định luật bảo toàn động lượng, chuyển động bằng phản lực
|
- Nhiều động vật ở biển - như mực, ở phía bụng, giữa đầu và thân, có một ống ngắn hình nón. Ống này thông với một xoang nằm giữa lớp áo và thân. Nước vào xoang qua khe nằm ở đầu. Nhờ sự co cơ, khe này khép lại và nước bị đẩy ra qua một phễu ở bên thân với vận tốc lớn. Xoang lại chứa đầy nước và các tia nước được đẩy ra tiếp nối nhau nhịp nhàng. Nhờ phản lực của dòng nước mà con vật chuyển dịch được. Con vật có thể hướng phễu theo những góc khác nhau đối với cơ thể nó, nhờ đó hướng chuyển động thay đổi. Bằng cách này, mực có thể chuyển dịch khá nhanh.
|
19
|
Trong lúc bơi nhanh có một số cá ép vây sát vào mình để nhằm mục đích gì? Tại sao khó cầm được con cá còn sống trong tay?
|
Lực cản,lực ma sát
|
Ôn tập chương động lực học.
|
- Cá ép vây sát vào mình để giảm bớt lực cản chuyển động. Khó cầm được cá còn sống trên tay bởi sự ma sát của cá trên tay nhỏ, do đó cá dễ tuột khỏi tay.
|
20
|
Galileo Galilei viết: "Ai mà không biết, khi con ngựa rơi từ độ cao ba bốn khuỷu tay* xuống sẽ bị gãy chân, nhưng con chó cũng từ độ cao ấy rơi xuống lại không việc gì, và con mèo bị ném từ độ cao tám mươi khuỷu tay xuống vẫn hoàn toàn vô sự. Tương tự như vậy, côn trùng thuộc bộ cánh thẳng có rơi từ đỉnh ngọn tháp xuống, hoặc con kiến dù rơi từ Mặt Trăng xuống cũng không làm sao cả"?
Tại sao các côn trùng nhỏ bé bị rơi từ nơi rất cao xuống hoàn toàn không việc gì, còn động vật lớn sẽ chết?
|
Lực cản,lực ma sát
|
Ôn tập chương động lực học.
|
Quán tính và khả năng tiếp đất của một số loài vật là khác nhau. Nếu chúng tăng thêm thời gian va chạm thì lực va chạm sẽ giảm đáng kể
|
21
|
Người ta đã xác định được là cá heo bơi rất nhanh, ví dụ: trong 10 giây chúng bơi được 100 m. Qua tính toán thấy tỷ khối của nước lớn gấp 800 lần tỷ khối không khí. Giải thích thế nào về sự bơi nhanh của cá heo?
|
Lực cản,lực ma sát
|
Ôn tập chương động lực học.
|
Hình dạng khí động học giúp cá heo giảm tối đa lực cản. Bên cạnh đó lớp da cá heo thích hợp cho việc giảm ma sát.
|
22
|
Như mọi người đều biết, một số loài chim khi di cư xa đã bay thành từng chuỗi hay từng đàn có hình góc nhọn. Nguyên nhân gì lại sắp xếp như thế?
|
Lực cản,lực ma sát
|
Ôn tập chương động lực học.
|
Con khỏe nhất sẽ bay trước tạo đội hình cho những con còn lại núp gió 1 phần và tận dụng được chuyển động của luồng khí khi đập cánh
|
23
|
Tại sao cá măng bơi trong nước nhanh hơn nhiều so với các loài cá khác?
|
Lực cản,lực ma sát
|
Ôn tập chương động lực học.
|
- Hình dạng thuôn nhọn của đầu cá măng ít bị lực cản của nước, vì vậy cá măng bơi rất nhanh.
|
24
|
Màng bơi ở chân vịt hay ngỗng có tác dụng gì?
|
Bài sử dụng:Bài 10: Ba định luật Niu-tơn và bài 20: Các dạng cân bằng. Cân bằng của một vật có mặt chân đế
|
Ba định luật Niu-tơn: Phần III.3: Lực và phản lực. Dạy xong phần này giáo viên có thể lấy ví dụ này về căp lực và phản lực
|
- Muốn chuyển dịch được nhanh về phía trước, cần phải đẩy lại phía sau một lượng lớn nước, do đó các chi bơi hầu như bao giờ cũng rộng và phẳng. Khi chân chuyển động về phía trước thì màng bơi bị uốn cong, nên chân chịu một lực cản nhỏ. Khi chân chuyển động về phía sau thì con vật dang rộng bàn chân để đẩy đủ nước và do đó tiến nhanh lên phía trước.Màng bơi mở rộng=>đẩy 1 lượng nước lớn về phía sau=>lực tác dụng trở lại màng bơi một lực tương đương(phản lực).
|
25
|
Giẫm lên hạt đậu Hà Lan khô người ta có thể bị trượt ngã. Tại sao?
- Ma sát tạo điều kiện cho sự chuyển dịch của con người. Hạt đậu khô, giống như hòn bi, làm giảm sự ma sát giữa chân người và điểm tựa.
|
Lực ma sát_Vật lí 10
|
Củng cố bài học
|
- Ma sát nghỉ tạo điều kiện cho sự chuyển dịch của con người. Hạt đậu khô, giống như hòn bi, làm giảm sự ma sát giữa chân người và điểm tựa.
|
26
|
Về mùa thu, đôi khi người ta treo một tấm biển: "Cẩn thận! Có lá rụng" ở chỗ có đường xe điện chạy bên các vườn cây và công viên. Ý nghĩa của việc báo trước này là thế nào?
- Những chiếc lá khô rụng xuống đường ray làm giảm ma sát, vì vậy khi đã hãm phanh, toa xe điện có thể còn trôi một đoạn đường dài nữa.
|
- Câu này thuộc kiến thức bài lực ma sát (sách giáo khoa vật lý 10 cơ bản)
|
- Câu này cho vào phần mở đầu tiết học hoặc củng cố sau khi học xong bài.
|
Những chiếc lá khô rụng xuống đường ray, khi xe đi hệ số ma sát giữa lá (trên đường ray) và bánh xe nhỏ hơn hệ số ma sát giữa đường ray (khi không có lá) và bánh xe nên làm cho lực ma sát giảm.Vì vậy khi đã hãm phanh, toa xe điện có thể còn trôi một đoạn đường dài nữa
|
27
|
Tại sao về mùa hè gió mạnh thường làm gãy nhiều cây hơn về mùa đông?
- Mùa hè cây cối xum xuê. Lá làm tăng đáng kể diện tích tán cây, nên lực tác động của gió lên cây cũng tăng lên đáng kể.
|
Bài: Tổng hợp lực-Phân tích lực. Mục I: Tổng hợp lực
|
Sau khi dạy hết mục I. Giáo viên yêu cầu học sinh giải thích hiện tượng?
|
Cành cây chịu lực tác dụng của trọng lực và lực của gió:
=+
Khi trọng lượng lớn dễ làm cho góc giữa , nhỏ hơn 900 nên hợp lực tăng hơn lúc trọng lượng của cành cây nhỏ nên dễ gãy
|
28
|
Tại sao lúa kiều mạch ít bị gió làm hư hại và hầu như không khi nào dập gãy hoặc đổ rạp xuống?
- Bông lúa kiều mạch có tư thế này là để cho lúa có một lực cản gió bé nhất, các bông lúa quay theo chiều gió và hướng gốc về phía gió.
|
Bài: Tổng hợp lực-Phân tích lực. Mục I: Tổng hợp lực
|
Củng cố mục I
|
Thân cây chịu lực tác dụng của trọng lực và lực của gió:
=+
Khi góc giữa , lớn hơn 900 thì hợp lực tác dụng lên thân cây giảm nên cây không bị đổ rạp xuống
|
29
|
Mầm cây ngô cần một lực bằng bao nhiêu để chui được lên mặt đất?
|
Lực cản,lực ma sát
|
Ôn tập chương động lực học.
|
- Chiếc mầm xinh xắn phải chịu lực cản lớn nhất ở gần lớp đất phủ. Muốn xuyên thủng lớp đất này, mầm cây cần tạo ra một lực bằng 2,5N.
|
30
|
Tại sao sự vung tay, do vận động viên thực hiện lúc nhảy, làm tăng thêm độ cao và độ dài bước nhảy
|
Bài này thuộc phần kiến thức về biến thiên động năng
|
-Theo em câu này nên dùng để đặt vấn đề trước khi dạy phần sự thay đổi động năng
|
- Vung tay đã truyền cho cơ thể một vận tốc phụ, góp phần đưa toàn bộ vận tốc của nhà thể thao tăng lên.
Khi người đó vung tay lên đã cung cấp thêm tốc độ đầu và đồng thời dậm nhảy thì sẽ đạt tốc độ dời đất lớn hơn
|
31
|
Khi đốt người, con muỗi đã thực hiện một công bằng bao nhiêu?
- Công do con muỗi tạo ra khi đốt người rất bé, xấp xỉ bằng 10-7 Jun.
|
Bài này kiến thức thuộc bài công và công suất ( vật lí 10)
|
- Câu này cho vào phần mở đầu tiết học hoặc củng cố sau khi học xong bài.
|
Em đang nghĩ có cách nào tính được công đó không.
|
32
|
Tại sao đi lên núi lại khó khăn?
- Đi trên đường phẳng chúng ta sử dụng lực của cơ chủ yếu để thắng ma sát và lực cản không khí. Đi lên dốc, không những phải thắng được các lực cản này mà còn cả một phần trọng lượng cơ thể nữa.
|
Câu này thuộc phần công- công suất
|
Nên dung câu hỏi này để vận dụng sau khi học xong khái niệm công
|
Góp ý câu trả lời: Việc phân tích lực ở hiện tượng này là rất khó, hơn nữa lực ma sát khi trên đường bằng ( nằm ngang) không chỉ có vai trò cản trở chuyển động, nên để giải thích tại sao bằng động lực học sẽ dẫn đến phức tạp
Theo em: sử dụng khái niệm công phát động và công cản, từ đó có thể phát triển thành biểu thức bảo toàn công
|
33
|
Đôi chân nhảy của châu chấu thường rất dài. Tại sao?
- Cơ thể có một năng lượng dữ trữ rất lớn, nếu như lực tác dụng vào thân trong một thời gian dài hoặc trong một khoảng cách khá lớn, ví dụ như lấy đà trước khi nhảy, lấy đà để đánh. Những cơ của châu chấu không thể sinh ra lực lớn được, vì thế để nhảy xa, mà điều này đòi hỏi tích luỹ nhiều năng lượng, thì châu chấu phải dùng đến đôi càng dài.
|
Câu này thuộc phần động lượng
|
Nên dùng câu hỏi này để vận dụng sau khi học xong khái niệm xung lượng của lực và mối liên hệ giữa xung lượng và độ biến thiên động lượng của một vật
|
dùng F.Δt = Δp à cần thiết phải duy trì thời gian có lực tác dụng đủ dài để làm cho châu chấu có động lượng đủ lớn, hơn nữa khi đậu trên lá cây dậm nhảy thì lá cây sẽ bị đẩy lại phía sau, nên Đôi chân nhảy phải đủ dài
|
34
|
Tại sao duỗi tay không thể mang được một vật nặng như lúc co tay?
- Khi duỗi tay thì hướng tác dụng của lực cơ tạo thành một góc nhỏ đối với đòn bẩy. Trong trường hợp này, muốn giữ được một vật nặng tương tự như trường hợp co tay lại, nhất thiết phải tăng lực của cơ lên đáng kể. Trong trường hợp lực của cơ cũng như thế, duỗi tay ra chỉ có thể cầm được một vật rất nhẹ mà thôi.
|
- Câu hỏi thuộc kiến thức momen lực.
|
- Câu hỏi này nên cho vào phần củng cố bài học, có thể cho một học sinh tham gia trò chơi: hai tay cầm hai ba lô học sinh nặng tương đương, tay trái co, tay phải duỗi, hỏi tay nào bị mỏi hơn
|
khi duỗi tay, cánh tay đòn của trọng lực tác dụng lên vật nặng sẽ lớn hơn lúc co tay nên momen lớn, để cân bằng với momen này, tay người phải tác dụng một lực lớn lên vật, vì vậy sẽ nhanh mỏi hơn.
|
35
|
Thường răng hàm có thể thắng được một lực cản lớn hơn nhiều so với khi dùng răng cửa. Ví dụ, trong một số trường hợp răng hàm có thể cắn vỡ được hạt hồ đào, nhưng răng cửa thì không. Hãy giải thích vì sao?
|
Bài 18: Cân bằng của một vật rắn có trục quay cố định.
|
Củng cố bài học
|
- Khi chuyển hạt hồ đào về phía răng hàm, ta đã làm giảm tay đòn bẩy so với trục ngang, quá trình quay của hàm dưới xảy ra quanh trục này. Nhờ đó mà mô-men của lực cản nhỏ hơn mô-men của lực các cơ nâng hàm dưới lên (cơ thái dương, cơ nhai và những cơ khác).
|
36
|
Lúc đi bộ trên băng, người ta cố gắng đi thẳng chân. Tại sao?
- Nếu người đi bộ không cong chân thì trọng lượng toàn thân truyền lên bề mặt của bàn chân. Khi cong chân lại thì thành phần tiếp tuyến của trọng lực xuất hiện và đặt vào chân. Do ma sát trên băng nhỏ hơn nên thành phần này của trọng lượng làm trượt ngã. Vì vậy, đi cong chân người ta bị trượt nhiều hơn, và có thể bị ngã ngay.
|
SGK chuẩn: Bài 13.Lực ma sát
SGK nâng cao: Bài 20
|
Lực ma sát trượt có độ lớn tỉ lệ thuận vào áp lực vuông góc mặt tiếp xúc.
|
Khi cong chân thì trọng lực tiếp tuyến đặt vào chân phất động tiến lên trước. Còn thành phần trọng lực vuông góc giảm đi khiến độ lớn lực ma sát càng giảm vì vậy người trượt ngã
|
37
|
Tại sao khi người ta mang vật nặng trên lưng phải cúi khom mình về phía trước?
- Để đường thẳng đứng qua trọng tâm, đi qua mặt chân đế.
|
Mục II bài 20 : Các dạng cân bằng. Cân bằng của một vật có mặt chân đế.
|
- phần đặt vấn đề
- câu hỏi củng cố
|
Để trong tâm của hệ người và vật rơi qua mặt chân đế.
|
38
|
Tại sao không thể đứng vững bằng một chân được?
- Trong trường hợp này mặt chân đế bị giảm nhiều. Khi lệch khỏi vị trí cân bằng một chút thì đường thẳng đứng qua trọng tâm sẽ không đi qua mặt chân đế và người sẽ ở vị trí không cân bằng.
|
Mục II bài 20 : Các dạng cân bằng. Cân bằng của một vật có mặt chân đế.
|
- phần đặt vấn đề
- câu hỏi củng cố
|
- Trong trường hợp này mặt chân đế giảm . Khi lệch khỏi vị trí cân bằng một chút thì đường thẳng đứng qua trọng tâm sẽ không đi qua mặt chân đế và người sẽ ở vị trí không cân bằng.
|
39
|
Tại sao lúc đi bộ người ta lại vung tay?
|
Mục II bài 20 : Các dạng cân bằng. Cân bằng của một vật có mặt chân đế.
|
- phần đặt vấn đề
- câu hỏi củng cố
|
- Khi người đưa chân về phía trước, trọng tâm cũng chuyển về phía trước một chút. Để giữ được vị trí ban đầu của trọng tâm người ta phải đưa tay ra phía sau. Sự lần lượt thay đổi vị trí của tay và chân được lặp đi lặp lại trong mỗi bước đi.
|
40
|
Khi một người xách thùng nước bằng tay phải, người ấy nghiêng mình về bên trái và giơ tay trái (không phải cầm gì). Làm như thế nhằm mục đích gì?
Đáp án cần thêm: + người có trọng lục P1, thùng nước có trọng lực P2 và trọng lực chung của hệ là P
+ Nếu P1 dịch phải thì P2 dịch trái để P không bị dịch chuyển hướng bất lợi giữ được cân bằng.
|
-Câu hỏi thuộc kiến thức Quy tắc hợp lực song song cùng chiều ( SGK Vật lí 10 Cơ bản, Bài 19: Quy tắc hợp lực song song cùng chiều, mục II quy tắc tổng hợp 2 lục song song cùng chiều)
|
- Câu hỏi này nên cho vào phần củng cố (bài tập áp dụng tiết học). Đây là câu hỏi giúp học sinh vận dụng kiến thức đã học vào thực tế
|
- Trong trường hợp trọng tâm bị chuyển dịch theo hướng bất lợi, con người có thể trong một giới hạn nào đó chuyển trọng tâm chung của mình theo hướng ngược lại.
-Nếu một người mang một vật nặng (thùng nước) ở tay phải thì trọng tâm chung chuyển sang phải. Nghiêng phần trên cơ thể về phía trái và giơ tay trái, người đó sẽ chuyển trọng tâm chung sang trái. Kết quả là trọng tâm chung không bị chuyển về hướng bất lợi.-
|
41
|
Một người ở tư thế nào thì vững vàng hơn: ngồi hay đứng? Tại sao?
- Khi một người ngồi, trọng tâm ở vị trí thấp hơn khi đứng. Như đã biết, tư thế của người càng vững khi trọng tâm cơ thể ở vị trí càng thấp.
|
-Câu hỏi thuộc kiến thức mức vững vàng của cân bằng ( SGK Vật lí 10 Cơ bản, Bài 20: Các dạng cân bằng.Cân bằng của một vật có mặt chân đế, mục II Cân bằng của một vật có mặt chân đế , phần 3 mức vững vàng của cân bằng)
|
- Câu hỏi này nên cho vào phần củng cố (bài tập áp dụng tiết học). Đây là câu hỏi giúp học sinh vận dụng kiến thức đã học vào thực tế
|
- Đáp án cần thêm: + cùng diện tích mặt chân đế nếu trọng tâm càng thấp càng vững vàng
+ người ngồi trọng tâm thấp hơn người đứng nên vững vàng hơn
|
42
|
Tại sao con vịt và con ngỗng có dáng đi lạch bạch?
|
Mục II bài 20 : Các dạng cân bằng. Cân bằng của một vật có mặt chân đế.
|
- phần đặt vấn đề
- câu hỏi củng cố
|
- Hai chẫn ngỗng và vịt dang rộng ra, vì thế để giữ được cân bằng khi di chuyển, chúng phải chuyển dịch thân sao cho đường thẳng đứng qua trọng tâm đi qua điểm tựa, nghĩa là qua chân.
|
43
|
Tại sao con rùa bị lật ngửa thường không thể tự lật lại được?
|
Mục II bài 20 : Các dạng cân bằng. Cân bằng của một vật có mặt chân đế.
|
- phần đặt vấn đề
- câu hỏi củng cố
|
- Con rùa nằm ngửa giống như hình cầu phân nặng đặt ngửa. Hình cầu phân này nằm rất vững vàng và để lật lại, cần phải nâng trọng tâm của nó lên khá cao. Nhiều con rùa không thể nâng nổi trọng tâm lên cao đến mức đủ sức lật ngược lại được, nên cứ phải nằm đó mãi.
|
44
|
Tại sao nhà thể thao lúc nâng tạ bao giờ cũng bước lên phía trước một bước?
|
Mục II bài 20 : Các dạng cân bằng. Cân bằng của một vật có mặt chân đế.
|
- phần đặt vấn đề
- câu hỏi củng cố
|
- Khi nâng quả tạ đôi, nhà thể thao đưa chân lên trước một bước để tăng mặt chân đế và nhờ đó vận động viên vững vàng hơn trên mặt phẳng thẳng góc với cần ngang của tạ.
|
45
|
Nghệ sĩ xiếc lúc đang đi trên dây có cầm trong tay một cái gậy nặng nhằm mục đích gì?
|
Mục II bài 20 : Các dạng cân bằng. Cân bằng của một vật có mặt chân đế.
|
- phần đặt vấn đề
- câu hỏi củng cố
|
- Lúc đi trên dây căng thẳng, nghệ sĩ xiếc nhất thiết phải chú ý giữ sao cho đường thẳng đứng qua trọng tâm của cơ thể phải luôn luôn đi qua dây. Điều này dễ dàng đạt được nếu trong tay diễn viên có một cái gậy dài. Độ nghiêng của cái gậy về phía này hay phía kia tạo khả năng nhanh chóng chuyển dịch trọng tâm chung và nhờ đó mà giữ được sự cân bằng
|
46
|
Khi đã đứng yên một chỗ, nếu ta cúi về phía trước, rồi lại ngửa về phía sau, thì ta sẽ nhận thấy: cúi người về phía trước được nhiều hơn là ngửa người ra phía sau?
|
Mục II bài 20 : Các dạng cân bằng. Cân bằng của một vật có mặt chân đế.
|
- phần đặt vấn đề
- câu hỏi củng cố
|
- Khi nghiêng thân về phía trước thì đường thẳng đứng qua trọng tâm của cơ thể một thời gian vẫn còn đi qua mặt chân đế, vì bàn chân của người ta hướng về phía trước. Lúc ngửa người về phía sau, đường thẳng đứng đó đi ra ngoài mặt chân đế nhanh hơn so với trường hợp thứ nhất.
|
47
|
Trong rừng rậm, cây cối thường bị gió quật đổ, nhưng ở ngoài đồng trống trải, nơi có gió thổi mạnh hơn nhiều, thì cây cối lại rất ít bị đổ. Điều đó được giải thích như thế nào?
|
bài cân bằng của một vật có mặt chân đế. Mục II.3: Mức vững vàng của cân bằng
|
Củng cố hoặc ôn tập
|
- Trong bóng râm của rừng, các cành cây phía dưới bị tàn úa đi, tán cây chuyển lên phía trên và cây có vị trí kém vững vàng hơn. Cây mọc nơi trống trải, tán thấp hơn, trọng tâm của cây ở phía gần gốc nên cây chống lại áp lực gió có hiệu quả hơn.
|
48
|
Cây tùng và cây thông, cây nào có tư thế vững chắc hơn?
|
Các dạng cân bằng
|
Các dạng cân bằng, cân bằng của một vật có mặt chân đế
|
- Cây tùng mọc ở chỗ đất ẩm và rễ nó tìm được đủ nước ở gần mặt đất. Những rễ này mọc lan rộng ra xung quanh, nhưng không đâm xuống sâu. Cây thông mọc ở những nơi khô buộc phải tìm nước ở sâu trong lòng đất. Các rễ của nó ăn sâu vào đất. Vì vậy mà cây thông vững chắc hơn.
Cả hai cây đều là cân bằng bền, nhưng cây thông có trọng tâm thấp hơn nên mức vững vàng cao hơn
|
49
|
Tại sao khi xuống núi, vận động viên trượt tuyết cần hơi khom mình xuống?
- Khi vận động viên trượt tuyết khom người xuống, trọng tâm của con người hạ theo, và vận
động viên ở tư thế vững vàng hơn.
|
- Câu hỏi này thuộc kiến thức phần kiến thức Cân bằng và chuyển động của vật rắn(SGK lớp 10, Bài 20 - Các dạng cân bằng. Cân của một vật có mặt chân đế, Mục II: Cân bằng của một vật có mặt chân đế, mục 3: Mức vững vàng của mặt chân đế)
|
- Câu hỏi này nên cho vào vào phần bài tập củng cố vận dụng cuối tiết học. Để học sinh vận dụng được kiến thức vừa học về phần mức vững vàng của cân bằng để giải thích
|
+ Mức vững vàng của cân bằng được xác định bởi độ cao của trọng tâm: Muốn tăng mức vững vàng của vật có mặt chân đế thì hạ thấp trọng tâm. Nên khi xuống núi vận động viên trượt tuyết cần hơi khom người xuống để hạ độ cao của trọng tâm của mình và khi đó vận động viên ở tư thế vững vàng hơn.
|
50
|
Nhiều xương ở động vật và người, ở đầu xương phình to hơn. Bạn hãy giải thích ý nghĩa của chỗ phình đó?
- Khi ép một vật đồng nhất, độ biến dạng của mọi điểm đều như nhau, trừ hai đầu, ở đó vật tì lên vật khác. Đó là vì phần vật thể bị tiếp xúc với điểm tựa và các vật thể khác bị biến dạng không bằng tất cả các điểm của vật ấy, vì thế áp suất trên các phần cuối của vật thể bị biến dạng sẽ lớn hơn ở trong vật thể. Để cho áp suất lên mọi điểm của vật đều như nhau, các phần đầu vật nhất thiết phải có một tiết diện lớn. Điều này đã giải thích rõ sự tồn tại của các chỗ phình ở một số các xương của bộ xương người và động vật.
|
+ Câu hỏi thuộc phần kiến thức: VL10 ban TN ( Bài 51: Biến dạng cơ của vật rắn)
|
+ Câu hỏi có thể dùng để củng cố bài hoặc bài tập về nhà để học sinh nghiên cứu.
|
- Một số các xương của bộ xương người và động vật ( Xương óng chân…) chịu nhiều loại biến dạng: BD nén, BD uốn, BD lệch…do trọng lượng của cơ thể, do sự đi lại của cơ thể…
- Khi bị biến dạng nén do trọng lượng cơ thể, lực sẽ được phân bố đều ở phần phình to ra của đầu xương => ứng suất nén pháp tuyến lên xương giảm đi dẫn đến độ biến dạng tỉ đối giảm
|
51
|
Hải ly thường hay gặm nhấm các cây cối có thân to. Tại sao gặm nhiều mà răng chúng không bị cùn đi?
- Răng hải ly gồm một số lớp có độ rắn khác nhau. Khi hải ly gặm cây cối, lớp men vững chắc bao phủ phần trên của răng chịu một tải lớn, phần mềm còn lại chịu một tải nhỏ hơn. Kết quả là cả chiếc răng được gọt đều đặn và góc nhọn không đổi. Hoạt động của những dụng cụ mài tự động đã dựa trên nguyên tắc này.
|
+ Câu hỏi thuộc phần kiến thức: VL10 (Phần lực ma sát trượt. Bài 20 SGK TN; Bài 13 SGK Cơ bản).
|
+ Vận dụng ở phần củng cố bài.
|
Trên các phần của răng Hải Ly hệ số ma sát khác nhau, khi gặm các cây cối thân to thì: phần trên của răng chịu áp lực từ thân cây vào lớn hơn, hệ số ma sát nhỏ hơn ( cọ sát nhiều vào tân cây là do đầu trên của răng – Phần nhọn); phần dưới của răng hệ số ma sát lớn hơn nhưng áp lực từ thân cây nhỏ hơn do đó răng được mài đều và luôn nhọn
|
52
|
. Tại sao loài nai Anxet có thể chạy dễ dàng trên những cánh đồng lầy lội mà những động vật lớn khác thì sa lầy?
- Loài nai Anxet ở Đông Âu có một đôi móng ở mỗi chân, giữa hai móng có một cái màng. Lúc nai chạy thì đôi móng này tự tách, tấm màng ở chân căng ra, áp lực của thân con vật được phân bố trên bề mặt tựa lớn và nai không bị thụt lầy.
|
Câu hỏi thuộc phần kiến thức: VL 10 ( Bài 26 phần 2, 6 SGK TN Cân bằng của vật rắn trên giá đỡ nằm ngang).
|
+ Vận dụng câu hỏi để củng cố bài.
|
- Những cánh đồng lầy lội độ đàn hồi của nền đất rất nhỏ
- Phản lực của nền đất lên con nai đặt ở 4 bàn chân (diện tích tiếp xúc của vật với mặt phẳng đỡ)
- Chân nai có màng, khi chạy màng chân căng ra áp lực của thân nai được chia đều cho các điểm trên 4 bàn chân dẫn đến áp suất nén lên nền giảm => nai có thể chạy được dễ dàng
|
53
|
Tại sao nằm võng thấy tương đối êm, mặc dù võng làm bằng những dây khá xù xì?
- Dưới sức nặng cơ thể, cái võng bị trũng xuống, nhờ trọng lượng được trải đều trên một bề mặt lớn mà mỗi đơn vị diện tích của võng chỉ chịu có một trọng lượng nhỏ, nên nằm võng thấy khá êm.
|
Câu này thuộc phần kiến thức bài: Bài 19 Quy tắc hợp lực song song cùng chiều.(Chương III – Vật lý 10 cơ bản)
|
Câu này cho vào phần củng cố sau khi học xong bài
|
Khi người nằm lên võng, người sẽ tác dụng lên võng một trọng lực. Nhưng trọng lực này lại chia thành một số lớn các trọng lực rất nhỏ (cùng hướng) trải đều trên khắp bề mặt. Nên sẽ có phản lực của võng tác dụng lên người tại mọi vị trí tiếp xúc. Vì vậy khi ta nằm võng thấy khá êm.
|
54
|
Cá voi sống dưới nước, nhưng thở bằng phổi. Tuy có phổi, cá voi vẫn không thể sống nổi một giờ, nếu tình cờ nó bị dạt lên bờ. Tại sao?
- Cá voi nặng đến 90 - 100 tấn. Ở trong nước khối lượng này một phần được cân bằng nhờ lực đẩy. Ở trên cạn, với một khối lượng lớn như thế, các mạch máu bị ép lại, hô hấp ngừng và cá voi chết.
|
Lực cân bằng
|
Ứng dụng trong bài: Cân băng của một vật chịu tác dụng của hai hoặc ba lực không song song, phát triển cho bài toán nhiều lực
|
Cá voi ở trong nước chịu tác dụng của nhiều lực, nhưng có lực chính cân băng nhau là lực đẩy của nước, nó cân bằng làm cho các mach máu trong cơ thể cá không bị nén, do đó nó hô hấp dễ dàng, nhưng khi mắc cạn, trọng lương quá lớn so với lực đảy của không khí, do đó cơ thể không còn được cân bằng nữa , mà chịu lực nén. Vì thế nó không hô hấp được và chết.
|
55
|
Tại sao cá có thể hô hấp bằng oxi hoà tan ở trong nước?
- Bất kể một loại khí nào cũng đều có xu hướng chuyển từ chỗ có áp suất cao sang nơi có áp suất thấp hơn. Trong máu cá, áp suất oxi nhỏ hơn áp suất oxi trong nước, do đó oxi chuyển từ nước vào máu, qua các mao mạch của mang cá.
|
Dùng cho bài 28- “Cấu tạo chất. Thuyết động học phân tử chất khí” – Vật lý 10 Cơ bản.
|
ứng dụng này có thể làm ví dụ sau phần II.1.Nội dung của thuyết động học phân tử chất khí
|
Góp ý vào bài: nước và không khí được cấu tạo từ các phân tử, trong không khí có oxi. Giữa các phân tử nước luôn có khoảng cách nên các phân tử oxi có thể xen vào giữa các phân tử nước. Mặt khác các phân tử oxi và phân tử nước chuyển động hỗn độn không ngừng nên dù chúng nhẹ hơn phân tử nước thì cũng không thể nổi lên và thoát ra khỏi mặt nước chính vì vậy cá có thể hô hấp bằng oxi hòa tan trong nước và sống được dưới nước.
|
56
|
. Hầu hết những cây rong biển có thân mảnh, dễ uốn. Tại sao chúng lại không cần thiết phải có thân cứng rắn?
- Cây sống dưới nước không cần có thân cứng vì lực đẩy của nước đỡ chúng. Ngoài ra, nếu những cây này có thân cứng thì nước khi chuyển động có thể làm gẫy thân.
|
Bài: Ba định luật Mục III.3: Lực và phản lực
Bài: tổng hợp lực
|
Tổng kết chương động lực học
|
Thân cây mềm khi nước chảy có thể uốn theo dòng nước làm lực tác dụng của nước lên cây giảm đáng kể so với than cứng.
|
57
|
Tại sao cá trong bể nuôi thỉnh thoảng lại bơi lên mặt nước?
- Cá thở bằng ôxy hoà tan trong nước. Khi lượng ôxy hoà tan trong nước còn ít, cá bơi lên mặt nước, ở đấy tiếp giáp với không khí nên nhiều ôxy hơn.
|
Dùng cho bài 28- “Cấu tạo chất. Thuyết động học phân tử chất khí” – Vật lý 10 Cơ bản.
|
ứng dụng này có thể làm ví dụ sau phần II.1.Nội dung của thuyết động học phân tử chất khí
|
Hiện tượng này xảy ra khi trời nóng. Trời nóng làm nước nóng lên, nhiệt độ tăng cao khiến phân tử nước chuyển động càng nhanh hơn khi đó oxi hòa tan trong nước dần dần sẽ nổi lên cao làm lượng oxi hòa tan trong nước càng giảm.
|
58
|
Nếu đặt quả táo bị nhăn dưới nắp bơm và hút hết không khí, thì vỏ quả táo lại căng ra. Tại sao?
|
Bài 29: Định luật Bôi lơ- mariot
|
Củng cố
|
Áp suất tỉ lệ nghịch với thể tích
- Trong quả táo có nhiều không khí. Khi làm giảm áp suất bên ngoài đi, các khí này sẽ nở ra và do đó đã làm cho vỏ quả táo duỗi thẳng ra.
|
59
|
Lúc cất cánh và trước khi hạ cánh, người phục vụ trên máy bay phân phát cho hành khách kẹo để nhằm mục đích gì?
|
Áp suất
|
Câu hỏi trong các trò chơi
|
- Áp suất khí quyển phụ thuộc vào độ cao so với mặt biển. Lúc độ cao có sự thay đổi đột ngột: trong quá trình bay lên của máy bay, áp suất khí quyển nhanh chóng giảm xuống và màng nhĩ bị ép ra ngoài; khi máy bay hạ cánh, áp suất khí quyển tăng lên và màng nhĩ bị đẩy vào trong. Sự thay đổi nhanh chóng về áp suất gây đau đầu. Như đã biết, lúc nuốt, tai giữa thông với khoang miệng qua ống Ơxtasơ. Ngậm kẹo làm tăng sự tiết nước bọt và miệng phải nuốt luôn, nhờ đó mà áp suất trong tai giữa nhanh chóng cân bằng với áp suất khí quyển. Do đó sự đau tức trong tai giảm bớt.
|
60
|
Các pháo thủ lúc bắn phải há mồm để làm gì?
|
Áp suất
|
Câu hỏi trong các trò chơi
|
- Để cho áp suất phía trong màng nhĩ cân bằng với bên ngoài.
|
61
|
Do đâu mà các chỗ chai cứng ở chân lại bị đau trước khi trời mưa?
|
Bài: Sự nở vì nhiệt của vật rắn
|
Củng cố
|
- Trước khi trời mưa, áp suất khí quyển thường giảm xuống. Sự giảm áp suất bên ngoài làm cho các tế bào ở chân giãn nở chút ít, chỗ chai cứng lại không thể giãn nở như các phần mềm khác của cơ thể nên đã tạo ra sự kích thích thần kinh và có cảm giác đau.
|
62
|
Con bò cái là động vật thuộc bộ guốc chẵn, con ngựa là động vật thuộc bộ guốc lẻ. Khi đi lại trên đầm lầy và các nơi lầy lội thì con bò dễ nhấc chân lên, còn con ngựa phải khó nhọc lắm mới nhấc nổi chân. Tại sao?
|
Câu này dạy ở bài áp suất: ,
|
Mục III. Vận dụng. Câu C6 ( VL8 trang 27)
Mục III.3 . Định luật Bôi lơ – Ma – ri - ốt ( VL10, trang 158). Vận dụng, khi thể tích V tăng, áp suất trong xi lanh ( lỗ thụt) sẽ giảm, chân ngựa như pít tông vừa khít với lỗ thụt.
|
- Khi con ngựa lôi chân ra khỏi chỗ đất lầy thì một áp suất thấp được hình thành ở dưới móng ngựa và áp suất bên ngoài cản trở sự vận động của vó ngựa. Ở các động vật thuộc bộ guốc chẵn, lúc con vật giẫm chân xuống đất thì bộ móng chia làm hai phần, còn lúc rút chân lên bộ móng lại ép vào làm một, và không khí lư thông dễ dàng xung quanh móng.
|
63
|
Tại sao ở đáy sông có nhiều bùn, đứng chỗ nông ta lại bị lún xuống nhiều hơn ở chỗ sâu?
|
- Câu này dạy trong bài Lực đẩy Ác si mét ( VL8, trang 36).
|
Mục III. Vận dụng, câu C8. Đưa câu hỏi cho HS thảo luận
|
- Khi bị nhúng sâu xuống nước, chúng ta sẽ choán một thể tích lớn của nước. Trong trường hợp này, theo định luật Acsimet, một lực đẩy lớn sẽ tác dụng vào chúng ta.
|
64
|
Tại sao một người có thể nằm khoanh tay gối đầu trong nước?
- Nếu các khoang trong hai lá phổi chứa đầy không khí, trọng lượng cơ thể người sẽ nhỏ hơn trọng lượng nước bị choán chỗ, tuy chênh lệch không lớn lắm. Vì vậy, người ta có thể nằm khoanh tay gối đầu trên mặt nước. Nhưng chỉ cần rút một tay ra khỏi nước thì phần thể tích của cơ thể bị nhúng chìm trong nước cũng đồng thời giảm đi, lực đẩy giảm đi và đầu hoàn toàn bị nhúng sâu vào nước.
Người không biết bơi đập tay và chân lung tung trong nước, như vậy thật không cần thiết, hay tay thò lên khỏi mặt nước như muốn nắm lấy một vật gì đó chỉ càng làm cho đầu chìm sâu trong nước.
|
Ứng dụng này được dạy trong chương V cơ học chất lưu – vật lí 10 nâng cao
|
bài tập ví dụ này có thể dùng khi dạy học mở đầu chương chất lưu hoặc mở đầu khi vào bài học mới : “ Bài 41: Áp suất thủy tĩnh – Nguyên lí Pa- xcan” mục 1. Áp suất chất lỏng đề nói đến áp lực của chất lỏng tác dụng vào vật phụ thuộc vào diện tích bề mặt tiếp xúc hay thể tích của vật.
|
- Góp ý: Lúc đầu khi người khoanh tay gối đầu thì diện tích tiếp xúc giữa người và mặt nước tăng nên P=FA . Khi rút 1 tay khỏi đầu thì diện tích tiếp xúc giữa người và nước giảm nên FA giảm, mà P không đổi nên kéo người này chìm xuống nước. Nếu tiếp tục rút cả 2 tay để vẫy vùng thì cáng làm giảm FA người càng mau chìm mà thôi
|
65
|
Tại sao khi ở nơi có áp suất thấp, ví dụ trên núi cao, ta thường thấy đau trong tai và thậm chí đau khắp toàn thân?
- Điều này được giải thích là trong cơ thể người có một số chỗ chứa không khí, ví dụ như dạ dày, tai giữa, hộp sọ và những chỗ lõm của xương hàm trên. Áp suất không khí trong các chỗ đó cân bằng với áp suất khí quyển. Khi áp suất bên ngoài ép lên cơ thể giảm đi nhanh chóng, không khí có ở bên trong cơ thể nở ra, gây nên sự đè ép lên các bộ phận khác nhau và làm cho đau đớn.
|
Bài tập ví dụ này được dùng để dạy chương chất lỏng hoặc chất khí – vật lí 10
|
có thể dạy ví dụ này khi mở bài của chương chất khí hoặc ứng dụng của chương chất lỏng mà cụ thể là để giải thích dựa vào nguyên lí Pa- xcan.
|
- Góp ý: Khi ở dưới thì áp suất không khí trong các chỗ đó cân bằng với áp suất khí quyển. Khi lên cao áp suất khí quyến giảm nên có sự chênh lệch áp suất trong và ngoài nên sinh ra áp lực ép lên các bộ phận khác nhau trong cơ thể người nên cảm thấy đau đớn, khó chịu.
|
66
|
Khi thu hoạch các cây có củ (củ cải trắng, củ cải đỏ...), người ta nhận thấy những cây mọc nơi đất đen và đất cát nhổ lên dễ dàng, còn những cây mọc chỗ đất sét ẩm ướt lại khó nhổ. Tại sao lại khác nhau vậy?
- Không khí khó lọt vào đất sét ẩm. Lúc nhổ cây lên là đã tạo ra một áp suất thấp ở phía dưới gốc cây, vì thế, ngoài lực liên kết, cần phải thắng cả lực của áp suất không khí.
|
VL 10 chuẩn. Bài 28. Cấu tạo chất. Thuyết động học phân tử chất khí.
Lực tương tác giữa các phân tử.
|
Bài tập vận dụng về lực tương tác phân tử
|
Có hai nguyên nhân:
-Đất cát có lực liên kết giữa các phân tử yếu hơn với đất sét ẩm, do đất cát tơi, các phân tử có khoảng cách đủ lớn.
- Không khí khó lọt vào đất sét ẩm. Lúc nhổ cây lên là đã tạo ra một áp suất thấp ở phía dưới gốc cây, vì thế, ngoài lực liên kết, cần phải thắng cả lực của áp suất không khí.
|
67
|
Tại sao cơ thể người nhẹ hơn nước lại bị chìm nếu không biết bơi, còn con ngựa và nhiều động vật khác khởi đầu đã bơi thạo ngay, mặc dù trước đó nó chưa từng xuống nước bao giờ?
|
|
|
- Con ngựa và những động vật khác mũi ở điểm cao nhất của cơ thể, do đó chúng không cần vận động chân mà vẫn không bị sặc nước.
|
68
|
Tại sao đôi khi người ta gọi cá là phi công vũ trụ của sông biển?
|
VL10 chuẩn. Bài 11. Lực hấp dẫn. Định luật hấp dẫn
|
Bài tập củng cố, mở rộng phần III
|
- Khái niệm trọng lượng
- Trọng lượng riêng của cá xấp xỉ bằng 1. Điều này đúng cho cả cá mập khổng lồ lẫn cá bột nhỏ xíu. Nhưng theo định luật Acsimet: lực đẩy chất lỏng tác dụng vào một vật rắn nhúng chìm trong chất lỏng đó có phương thẳng đứng và bằng trọng lượng khối chất lỏng đã bị choán chỗ. Suy ra: trọng lượng của nước bị thay thế đúng bằng trọng lượng của cá. Từ đó rút ra kết luận: bất kỳ một con cá nào sống trong nước hầu như không còn trọng lượng. Cá đã trở thành những nhà du hành vũ trụ độc đáo trong các sông biển
|
69
|
Đối với cá, bong bóng giữ vai trò gì?
vào bong bóng ôxy lấy từ máu. Ngược lại, lúc nổi lên trên mặt nước, máu lại hút lấy ôxy trong bong bóng. Sự bổ sung và hút đó diễn ra tương đối chậm. Vì thế, khi cá nổi từ dưới sâu lên nhanh quá, ôxy không kịp hoà tan vào trong máu và bong bóng căng phồng làm cá chết. Nhằm ngăn ngừa tác hại này, ở những cá chình biển có một van an toàn: khi nổi lên nhanh quá, cá tự mở van và xả bớt hơi ở bong bóng ra.
|
VL10 chuẩn. Bài 9. Tổng hợp và phân tích lực. Điều kiện cân bằng của chất điểm.
VL10 chuẩn. Bài 17. Cân bằng của một vật chỉ chịu tác dụng của hai lực và của ba lực không song song.
|
Bài tập củng cố, mở rộng.
1/ phần cân bằng của chất điểm, vật chịu tác dụng của 2 lực. Điều kiện cân bằng của vật rắn khi chịu tác dụng của 2 lực
2/ Lực đẩy Ácimet
|
- Bong bóng là một loại thiết bị dùng điều chỉnh khối lượng riêng của cá khi di chuyển ở các độ sâu khác nhau. Nhờ có bong bóng mà cá giữ được thăng bằng ở trong nước. Khi xuống sâu, cá giữ cho thể tích bong bóng không đổi và áp suất trong bong bóng cân bằng với áp suất của nước, bằng cách không ngừng bổ sung
|
70
|
Con voi lợi dụng áp suất không khí như thế nào để uống nước?
- Cổ voi ngắn và nó không thể cúi xuống mặt nước như nhiều động vật khác. Voi đã thò vòi xuống và hít không khí vào, khi đó nhờ áp suất của không khí bên ngoài mà nước chảy vào được vòi. Khi vòi đã đầy nước, voi ngẩng lên và dốc nước vào miệng. Tất nhiên, voi không hề biết đến áp suất không khí nhưng nó đã vận dụng như vậy mỗi khi uống nước.
|
Vật lí 10 nâng cao - Bài 42. Sự chảy thành dòng của chất lỏng và chất khí. Định luật Becnuli
|
*Mở bài làm tình huống có vấn đề
*củng cố bài cuối giờ
|
Khi voi hít không khí , áp suất tĩnh của phần nước tiếp xúc với vòi voi bị giảm so với áp suất khí quyển. vì vậy áp suất động của nước tăng lên làm nước chuyển động vào vòi voi
|
71
|
Một vài loài chim lớn ở biển thường đi "hộ tống" các con tàu hàng giờ, có khi vài ngày đêm. Đồng thời, khi đi theo tàu, phần lớn chúng không vỗ cánh và chỉ tiêu hao ít năng lượng. Trong trường hợp này, chim vận động được nhờ nguồn năng lượng nào?
|
Vật lí 10 nâng cao. Bài 42. Sự chảy thành dòng của chất lỏng và chất khí. Định luật Becnuli
|
Ôn tập chương
|
- Khi tìm hiểu hiện tượng này người ta đã khám phá thấy là vào những lúc sóng im lặng, có những con chim thường bay phía sau, cách tàu một chút. Còn khi có gió thì chim bay gần phía gió thổi hơn. Người ta cũng nhận thấy nếu chim bị rớt lại phía sau tàu, ví dụ để săn cá chẳng hạn, thì sau đấy khi bay đuổi theo tàu, thường là chim phải tăng cường vỗ cánh.
Tất cả những điều bí ẩn này được giải thích thật đơn giản: khi tàu chạy do hoạt động của động cơ mà tạo ra những luồng không khí nóng bay lên, giữ cho chim ở một độ cao nhất định. Chim tìm thấy được chính xác vị trí, so với tàu và gió, có những luồng hơi đi lên lớn nhất. Do đó chim có khả năng đi du ngoạn mà năng lượng hao phí lại nhờ ở tàu biển.
|
72
|
Chân con nhện không có các sợi cơ, tuy thế nhện không những chạy nhanh mà còn nhảy được. Điều đó có thể giải thích như thế nào?
- Người ta đã xác định là các chi của nhện có tác dụng giống như bộ phận truyền chuyển động dùng sức nước, mà máu đóng vai trò chất lỏng.
|
Câu hỏi thuộc bài Sức căng mặt ngoài của chất lỏng.
|
có thể dùng câu hỏi này ở phần mở bài hoặc củng cố kiến thức
|
Dưới tác dụng của lực căng mặt ngoài của nước làm cho nhện chạy nhanh trên mặt nước; lông chân tạo lớp đệm không khí có tính đàn hồi làm cho nó nhảy lên cao
|
73
|
Tại sao khi con chim rơi xuống giếng lại không sao bay thoát lên được?
- Chim không thể bay lên theo đường xiên hay thẳng đứng được, mà chim chỉ bay lên theo đường xoắn ốc. Vì vậy, khi bị rơi xuống giếng, chim không thể thoát ra được.
|
Câu hỏi thuộc phần động lực học – Vật lý 10
|
cho vào phần ôn tập chương
|
Khi rơi xuống giếng, chim cần 1 lực lớn để có thể thoát lên được theo phương thẳng đứng, còn nếu bay lên theo phương xiên sẽ lợi dụng được đà bay nhưng lại cần đường kính lớn hơn so với đường kính của giếng nên chim chỉ bay lên theo đường xoắn ốc.
|
74
|
Tại sao khi rơi, con mèo bao giờ cũng hạ chân xuống đất trước?
- Dù rơi trong tư thế nào, bao giờ con mèo cũng chạm đất bằng bốn chân. Điều này có liên quan đến mô-men động lượng. Con mèo đang rơi đã quắp chân và đuôi vào sát mình, và như vậy mèo quay mình nhanh hơn. Khi các chân đã ở phía dưới, nó đưa chân ra, ngừng quay và mèo hạ xuống trên các đôi chân.
|
Câu hỏi thuộc phần: Động lượng.
|
Đặt vấn đề ở mục I. Khái niệm động lượng; Vận dụng, giải thích ở cuối mục I hoặc cuối bài.
|
- Con mèo có khả năng cảm giác cân bằng rất cao, bộ xương sống linh hoạt nên có khả năng vặn mình để tự điều chỉnh sự thăng bằng của cơ thể và tư thế chạm đất bằng 4 chân và phần lông mềm ở bụng.
- Đặc biệt: Mèo có xương nhẹ, lông dày, ở bàn chân có lớp đệm êm. Những chi tiết này sẽ làm giảm vận tốc, động lượng, xung lượng của lực tác dụng lên mèo.
|
75
|
Tại sao giọng nói của phụ nữ và trẻ em thường cao hơn đàn ông?
- Các dây thanh âm là nguồn âm trong cơ quan phát âm của người. Các dây này rung động là do không khí từ phổi đi ra. Các dây thanh âm ở phụ nữ và trẻ em thường mảnh và ngắn hơn, tần số dao động của những dây này cao hơn của đàn ông.
|
Câu hỏi thuộc phần: Đặc trưng sinh lý của âm.
|
Vận dụng, giải thích ở cuối phần đặc trưng sinh lý Độ cao của âm.
|
Giọng nói của phụ nữ và trẻ em thường cao hơn đàn ông. Vì các dây thanh âm ở phụ nữ và trẻ em thường mảnh và ngắn hơn, nên tần số dao động của những dây này cao hơn của đàn ông.
|
76
|
Tiếng kêu của con dế sinh ra bằng cách nào?
- Tiếng kêu của dế sinh ra do sự cọ xát của chân vào cánh. Ở chân loài côn trùng này có nhiều khe, ở cánh có nhiều gai móc.
|
Câu hỏi thuộc phần: Âm. Nguồn âm
|
Củng cố cuối bài hoặc phần liên hệ thực tế ở cuối mục I. Âm, Nguồn âm trong bài Đặc trưng vật lý của âm.
|
Tiếng kêu của con dế sinh ra là do: sự cọ xát của cánh trái tước và cánh phải trước của dế.
+ Cánh trái tước: Các gân cánh đan xen ngang dọc hoặc song song hình thành CỬA SỔ CÁNH (có vai trò như bầu đàn Violon (đàn vĩ cầm).
+ Cánh phải trước: Gân ngang của cánh có nhiều mấu nổi gọi là ÂM RĂNG.
Khi 2 cánh này cọ xát làm cho Âm răng (ở cánh phải) không ngừng cọ xát với gân ( của cánh trái), lôi kéo sự cộng hưởng của cửa sổ cánh trong suốt làm phát ra âm thanh. (Hoạt động này giống như chơi đàn Violon).
Mặt khác: Khi âm thanh của dế phát ra còn được cộng hưởng tại các hang, khe đá là nơi ở của dế nên tiếng kêu của dế to, vang xa. Dế là một trong 10 loài vật phát ra âm thanh to nhất.
|
77
|
Nếu chú ý quan sát các loài chim bơi lội dưới nước (vịt, ngỗng...) có thể nhận thấy chúng bị chìm xuống nước ít. Hãy giải thích rõ tại sao?
- Lớp lông dày che phủ toàn thân các loài chim bơi được dưới nước không thấm nước và chứa một lượng khá lớn không khí. Nhờ đó mà thân chim ở dưới nước có khối lượng riêng nhỏ và không bị chìm sâu vào nước.
|
Sgk 10 chuẩn: Bài 37. Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng
|
Củng cố, cho bài tập vận dụng kết hợp các kiến thức giải thích hiện tượng
1/ Lực căng bề mặt của chất lỏng
2/ Hiện tượng dính ướt và không dính ướt
|
Phải nói thêm là lớp lông này không bị nước làm dính ướt. Lực căng bề mặt chất lỏng có xu hướng nâng thân chim lên
|
78
|
Người trượt tuyết nhảy từ dốc lấy đà, lúc bay đã dùng tay để quay - tay trái quay ngược chiều kim đồng hồ, tay phải theo chiều kim đồng hồ. Làm như thế nhằm mục đích gì?
|
Sgk nâng cao VL12: Bài 3 chương I : Mô men động lượng. Định luật bảo toàn mô men động lượng
|
Đưa vào phần BT củng cố , khắc sâu kiến thức
|
- Vào lúc vận động viên trượt tuyết rời khỏi núi lấy đà thì toàn thân có vị trí gần như thẳng đứng. Chính để nhằm mục đích đảm bảo mức độ vững vàng khi vận động viên tiếp xúc với bề mặt sườn núi, nên người trượt tuyết nhất thiết phải khom người xuống sao cho đường trục đi qua trọng tâm của người có vị trí gần vuông góc với núi lúc hạ xuống đất. Khi quay tay - tay trái theo chiều kim đồng hồ, tay phải ngược chiều kim đồng hồ - vận động viên trượt tuyết dựa theo định luật bảo toàn mô-men động lượng, đã quay toàn thân theo hướng ngược lại cho đến khi có vị trí cần thiết để khi tiếp đất sườn núi thì tốc độ rơi xuống giảm đi, đảm bảo an toàn
|
79
|
Tại sao trong rừng lại khó xác định được âm từ đâu phát ra?
- Ở trong rừng, tai tiếp nhận âm thanh phát ra không phải chỉ từ nguồn âm mà còn nghe thấy cả tiếng dội do các âm đập vào cây cối phản xạ lại. Những âm phản xạ này đã gây khó khăn cho việc xác định đúng nơi có vật phát âm.
|
Bài : Sóng dừng. Vật lí 12 cơ bản.
|
Đưa vào phần đặt vấn đề phần “I.Sự phản xạ của sóng”
|
Ở trong rừng, tai tiếp nhận âm thanh phát ra không phải chỉ từ nguồn âm mà còn nghe thấy cả tiếng dội do các âm đập vào cây cối phản xạ lại. Những âm phản xạ này đã gây khó khăn cho việc xác định đúng nơi có vật phát âm.
|
80
|
Tại sao những con dơi đang bay, ngay cả trong đêm tối dày đặc, cũng không hề va đập vào các chướng ngại vật?
- Con dơi phát ra những âm khác nhau, song hầu hết những âm này đều nằm trong dải tần ngoài giới hạn nghe được của người. Trong khi bay, con dơi liên tục phát ra đằng trước các xung lượng siêu âm. Nếu trên đường đi, sóng siêu âm gặp một vật nào đó thì từ vật đó sẽ sinh ra sóng phản xạ - tín hiệu dội - tín hiệu này được con vật tiếp nhận. Nhờ có tín hiệu dội nên con dơi phát hiện được các vật nhỏ bé đang chuyển động mà thị giác của con dơi không thấy được. Dơi không những sử dụng tín hiệu dội để định hướng mà còn dùng để tìm kiếm thức ăn. Máy đo độ sâu và các máy dò khuyết tật khác hoạt động theo nguyên tắc cơ quan định vị siêu âm của dơi.
|
Câu này thuộc phần sóng âm
|
dùng câu hỏi này sau khi học về siêu âm, phản xạ âm
|
Cổ họng của dơi có thể phát sóng siêu âm rất mạnh, thoát ra ngoài thông qua miệng và lỗ mũi của nó. Khi gặp phải vật thể, sóng siêu âm liền phản xạ trở lại, tai của dơi nghe được âm thanh phản hồi, nên có thể phán đoán được khoảng cách và kích cỡ to nhỏ của vật thể.
Trong một giây loài dơi có thể nhận và phân biệt được 250 cụm âm thanh phản hồi, từ côn trùng, cây cối, mặt đất, chướng ngại vật... Ngoài ra, khả năng chống nhiễu của hệ thống định vị âm thanh phản hồi của nó cũng rất mạnh. Cho dù dơi bị nhiễu nhân tạo, mạnh gấp 100 lần so với sóng siêu âm do con vật phát ra, thì nó vẫn có thể làm việc hiệu quả. Chính nhờ bản lĩnh độc đáo này mà khi bắt côn trùng trong đêm tối, dơi có thể nhanh nhẹn và đạt độ chính xác đáng kinh ngạc như vậy.
|
81
|
Vành tai của nhiều loài động vật cử động được, điều này có ý nghĩa gì?
- Nhờ sự cử động của vành tai, các động vật có khả năng xác định hướng của nguồn âm.
|
sóng âm lớp 12
|
các đặc trưng vật lý (cường độ âm).
|
khi hướng về nguồn âm làm tăng diện tích âm truyền vào tai do đó tăng cường độ âm.
|
82
|
Trong những năm gần đây người ta đã ghi nhận được nhiều trường hợp va chạm giữa chim và máy bay chạy bằng động cơ tua-bin và tua-bin phản lực. Đôi khi đã có trường hợp xảy ra tự nhiên là chim đến tấn công vào cả các sân bay. Điều đó có thể giải thích như thế nào?
- Những âm cao do động cơ tua-bin và tua-bin phản lực sinh ra khi hoạt động đã hấp dẫn một số loài chim bay đến sân bay. Tần số dao động và độ dài sóng của các âm này giống như tần số và độ dài sóng của âm do một số lớn côn trùng phát ra.
|
Bài: Sóng âm. Vật lí 12 cơ bản.
|
Đưa vào phần củng cố.
|
Những âm cao do động cơ tua-bin và tua-bin phản lực sinh ra khi hoạt động đã hấp dẫn một số loài chim bay đến sân bay. Tần số dao động và độ dài sóng của các âm này giống như tần số và độ dài sóng của âm do một số lớn côn trùng phát ra
|
83
|
Tình cờ bay qua cửa sổ vào trong nhà, con dơi thường rơi sà xuống đầu người. Tại sao?
- Tóc đã hấp thụ mất sóng siêu âm của dơi, vì thế do không thể nhận được các sóng phản xạ, không thấy được các chướng ngại vật, nên dơi bay sà xuống đầu người.
|
Bài: Sóng âm. Vật lí 12 cơ bản.
|
Đưa vào phần củng cố.
|
Tóc đã hấp thụ mất sóng siêu âm của dơi, vì thế do không thể nhận được các sóng phản xạ, không thấy được các chướng ngại vật, nên dơi bay sà xuống đầu người.
|
84
|
Muối cà chua, dưa chuột, cải bắp và các loại rau khác là dựa vào hiện tượng vật lý nào?
- Muối cà chua, dưa chuột, cải bắp là dựa vào sự khuyếch tán của muối vào các loại rau này
|
thuộc phần cấu tạo chất.
|
. Câu trên dùng khi giải thích về cấu tạo chất ở bài “ Các Chất được cấu tạo như thế nào” trong chương trình vật lý 8.
|
Giữa các phân tử cấu tạo nên lá dưa và cọng dưa có khoảng cách nên các phân tử muối có thể khuếch tán vào dưa.
|
85
|
. Thân nhiệt bình thường của người và gia súc là bao nhiêu?
- Nhiệt độ cơ thể của người khoẻ mạnh là 36,6 độ C. Không phụ thuộc vào các điều kiện khí hậu, nơi cư trú, nhiệt độ cơ thể của các động vật khoẻ mạnh là:
Ngựa: 38 độ C, bò: 38,5 - 39,5 độ C, gà mái và gà mái tây: 41 độ C, vịt và ngỗng: 41,5 độ C.
|
thuộc phần nhiệt học
|
Có thể dùng để giải thích một số hiện tượng thường gặp trong đời sống: sốt, hiện tượng gấu ngủ đông
|
Trong số hơn 6 tỷ người trên trái đất, dù khác nhau về chiều cao, cân nặng, độ tuổi, giới tính và môi trường sống, nhưng tất cả đều có chung một đặc điểm là nhiệt độ cơ thể luôn ở mức khoảng 37oC
|
86
|
Tại sao ở các căn phòng lạnh, đôi chân bị lạnh trước tiên?
- Không khí lạnh nặng hơn, do đó bao giờ cũng ở sát nền nhà.
|
thuộc phần nhiệt học
|
Nêu câu hỏi trong phần nhiệt học ở vật lý 6.
|
Chân bị lạnh trước vì chân tay là nơi nhạy cảm của cơ thể, chứa rất nhiều các mạch máu nhỏ.
|
87
|
Tại sao vào những ngày băng giá, vịt lại thích xuống nước
- Nhiệt độ của nước trong những ngày giá lạnh cao hơn nhiều so với không khí xung quanh. Vì vậy ở trong nước vịt đỡ bị lạnh hơn là ở ngoài không khí.
|
thuộc bài quá trình truyền nhiêt
|
Giai thích một số hiện tượng thường gặp sau khi dạy xong bài quá trình truyền nhiêt
|
Vì lâu ngày tồn tại trong môi trường này nên cơ thể vịt đã tiến hoá nhiều điểm để thích nghi, như có nhiều mỡ trong cơ thể và chung quanh các nội tạng, phao câu có một đôi tuyến mỡ rất phát triển, bên ngoài cơ thể phủ một lớp lông vũ dày, khó thấm nước do đó vịt không bị mất nhiệt khi xuống nước
|
88
|
Thân nhiệt của gấu hạ xuống hay tăng lên khi ngủ đông?
- Thân nhiệt của gấu hạ xuống khi ngủ đông vì khi đó sự hô hấp và tuần hoàn của gấu hầu như ngưng trệ.
|
LV 10 chuẩn: Bài 33. Các nguyên lí của nhiệt động lực học
|
Sau phần phát biểu NLINĐLH thì đưa ra câu hỏi này và giải thích để làm rõ nguyên lí
|
Khi vận động, thực hiện công thì cơ thể sinh nhiệt làm tăng nội năng, cơ thể nóng lên. hỏi khi gấu ngủ đông thì thân nhiệt hạ xuống hay tăng lên
|
89
|
Tại sao vào những lúc nóng nhất trong ngày, thằn lằn và nhiều loài động vật khác sống ở sa mạc lại thích leo lên cành cây?
- Vào lúc nóng nhất trong ngày, cát sa mạc bị nung nóng dữ dội đến mức chỉ cần ở độ cao cách bề mặt lớp cát chừng 5 cm thôi, nhiệt độ đã thấp hơn được vài độ rồi. Do vậy mà thằn lằn leo lên cành cây để tránh nóng.
|
Chương: Chất rắn – Chất lỏng – Sự chuyển thể. Vật lí 10 cơ bản.
|
Đưa vào phần ôn tập chương
|
Vào lúc nóng nhất trong ngày, do sự hấp thụ nhiệt mà cát sa mạc bị nung nóng dữ dội đến mức chỉ cần ở độ cao cách bề mặt lớp cát chừng 5 cm thôi, nhiệt độ đã thấp hơn được vài độ rồi. Do vậy mà thằn lằn leo lên cành cây để tránh nóng
|
90
|
Ngay cả trong thời tiết yên tĩnh nhất, không một ngọn gió làm đung đưa lá cây trên cành, cây liễu vẫn không đứng yên. Những chiếc lá nhỏ của nó vẫn luôn lay động. Tại sao?
- Ngay cả lúc thời tiết lặng gió nhất vẫn có những dòng không khí bốc thẳng từ mặt đất lên. Những dòng không khí nóng bốc lên cao, còn không khí lạnh dồn xuống dưới. Lá liễu dài và mảnh nên chỉ cần một chút không khí di chuyển cũng đủ làm nó lay động, đung đưa.
|
Bài: Nội năng – Sự biến thiên nội năng. Vật lí10 cơ bản.
|
Đưa vào phần đặt vấn đề, ôn tập kiến thức cũ.
|
Do hiện tượng đối lưu mà ngay cả lúc thời tiết lặng gió nhất vẫn có những dòng không khí bốc thẳng từ mặt đất lên. Những dòng không khí nóng bốc lên cao, còn không khí lạnh dồn xuống dưới. Lá liễu dài và mảnh nên chỉ cần một chút không khí di chuyển cũng đủ làm nó lay động, đung đưa.
|
91
|
Bằng cách nào mà những con cá voi, hải cẩu, sống trong vùng nước quanh năm đóng băng, vẫn giữ được thân nhiệt cao (30 - 40 độ C)?
- Những động vật này có một lớp mỡ dưới da ngăn cản không cho thân nhiệt mất đi nhanh chóng (mỡ vốn là chất dẫn nhiệt kém).
|
Chất dẫn nhiệt
|
Đưa vào phần củng cố bài
|
Lớp mỡ dẫn nhiệt kém nên nhiệt độ cá voi giảm không đang kể
|
92
|
Vịt trời đã tự sưởi ấm như thế nào khi giá lạnh?
|
VL10 chuẩn. Bài 32. Nội năng và sự biến thiên nội năng
|
Củng cố cuối bài
Sử dụng kiến thức giải thích sự tăng nội năng bằng truyền nhiệt cho mục 2 phần II: Các cách làm thay đổi nội năng
|
- Qua những chỗ băng vỡ trên mặt hồ, những con vịt trời lặn được xuống tận đáy hồ. Ở đó nhiệt độ của nước khoảng 4 độ C.
|
93
|
Tại sao trên núi cao, các chi trở nên khó điều khiển và dễ xảy ra trẹo khớp?
- Áp suất khí quyển có khả năng làm cho các khớp khít chặt vào nhau hơn. Với sự giảm áp suất khi lên cao, sự liên kết giữa các xương trong khớp giảm dần. Kết quả là các chi trở nên khó vận động và dễ bị trẹo khớp.
|
VL10 chuẩn. Bài 36. Sự nở vì nhiệt của vật rắn. Sự chuyển thể.
|
Kiến thức : Sự đông đặc của chất lỏng. Các vật co lại khi giảm nhiệt độ
|
Trên núi cao, nhiệt độ giảm, lạnh kèm theo mưa nên độ ẩm cao khiến cho các gân cơ bị co rút lại, dịch khớp đông quánh hơn làm các khớp bị khô cứng, đau mỏi, khó cử động hơn
|
94
|
Tại sao một số loài chim (gà đồng nhỏ, gà rừng, đa đa, gà gô...) rúc sâu vào trong các tầng tuyết, và đôi khi sống trong tuyết vài ngày đêm liền?
|
VL10 chuẩn. Bài 32. Nội năng và sự biến thiên nội năng
|
Củng cố cuối bài
Sử dụng kiến thức giải thích sự tăng nội năng bằng truyền nhiệt cho mục 2 phần II: Các cách làm thay đổi nội năng
|
- Tuyết là chất dẫn nhiệt kém, do đó khi tuyết rơi nhiều hay có bão tuyết, lớp tuyết phủ giữ cho các loài chim này khỏi chết cóng.
|
95
|
Tại sao cáo ở vùng địa cực có tai bé hơn rất nhiều so với cáo ở nơi khí hậu ôn hoà?
|
VL10 chuẩn. Bài 32. Nội năng và sự biến thiên nội năng
|
Củng cố cuối bài
Sử dụng kiến thức giải thích sự tăng nội năng bằng truyền nhiệt cho mục 2 phần II: Các cách làm thay đổi nội năng
|
- Tai cáo là cơ quan thoát nhiệt. Vì ở phương Bắc cần thiết phải giảm sự mất nhiệt, nên trong quá trình chọn lọc tự nhiên, để thích nghi nhất với điều kiện sống ở vùng Bắc cực, cáo chỉ có đôi tai bé.
|
96
|
Vào những lúc băng giá rất lạnh, chim thường bị chết cóng khi đang bay, nhiều hơn là đậu một chỗ. Tại sao?
- Khi đang bay lớp lông vũ của chim áp sát vào thân và không khí còn giữ lại rất ít, cùng với sự vận động khẩn trương trong không khí lạnh, nên chim toả nhiệt mạnh vào môi trường xung quanh. Sự mất nhiệt này thường rất lớn, đến nỗi chim bị chết rét khi đang bay.
|
VL10 chuẩn. Bài 32. Nội năng và sự biến thiên nội năng
|
Củng cố cuối bài
Sử dụng kiến thức giải thích sự giảm nội năng bằng truyền nhiệt, đối lưu có gió.
Cho mục 2 phần II: Các cách làm thay đổi nội năng
|
Sau khi học Các cách làm thay đổi nội năng. Thông báo với học sinh kiến thức thông thường là để làm lạnh nhanh hơn chọn cách quạt, cởi bớt đồ đang mặc, lau người bằng khăn ấm, nước lạnh,…
Sau đó đưa ra câu hỏi 96.
|
97
|
Tại sao lúc nóng bức, mặt người lại đỏ hồng lên?
|
VL 10 chuẩn. Bài 32. Nội năng và sự biến thiên nội năng
|
- củng cố của bài học.
- Bài tập về nhà
Phần II. Các cách làm thay đổi nội năng.
- Sau khi kết thúc phần II.2 (Truyền nhiệt)
|
- Vào lúc nóng bức, cơ thể tăng cường toả nhiệt ra xung quanh qua lớp da. Nhiệt từ các cơ quan theo máu đến da. Tất nhiên là người càng mất nhiệt nhiều, thì lượng nhiệt theo máu đến da càng nhiều. Vào những lúc thời tiết nóng nực, các mạch máu ở da giãn nở mạnh và nhờ đó, lượng máu đi qua nhiều hơn lúc bình thường. Trên mặt người có nhiều mạch máu. Mặt bị đỏ lên là do lượng máu đến da tăng lên.
|
98
|
Tại sao khi lạnh người ta lại run lên cầm cập?
- Run là một trong những hình thức tự vệ của cơ thể để chống lạnh. Lúc cơ thể rét run, các cơ co lại, công của cơ được biến đổi thành nhiệt trong cơ thể.
|
VL 10 chuẩn. Bài 32 Nội năng và sự biến thiên nội năng
|
- Lời dẫn vào phần II.1 (Thực hiện công)
- Sau khi kết thúc phần II.1 (Thực hiện công)
- phần củng cố của bài học.
- Bài tập về nhà
|
Về mùa đông, nhiệt độ không khí giảm nhanh, lớp không khí tiếp xúc với phần da của chúng ta lấy đi nhiệt lượng lớn trên cơ thể của chúng ta. Khi cơ thể mất nhiệt nhanh các cơ sẽ co lại và có xu hướng rung lên, bên cạnh chân tay run rẩy cơ hàm cũng hoạt động làm cho răng va lập cập vào nhau. Khi đó, công của các cơ được biến đổi thành nhiệt trong cơ thể, làm cho thân nhiệt của chúng ta tăng lên. Khi cơ thể chúng ta xuất hiện hiện tượng "run lên cầm cập" cũng chính là lúc ta nên mặc thêm áo rồi tìm một nơi sưởi ấm và uống một cốc nước nóng hoặc một ly café nóng hổi.
|
99
|
Tại sao lá nhiều loài cây cuộn lại khi gặp hạn?
|
VL 10 chuẩn. Chương VII: Chất rắn, chất lỏng. Sự chuyển thể
Bài 38: Sự chuyển thể của các chất
|
- Củng cố cuối bài.
|
- Mặt dưới lá cây có nhiều lỗ khí. Để giảm bớt sự thoát hơi nước, lá phải quăn lại. Mặt dưới lá mặt trời bị đốt nóng ít hơn nên thoát hơi nước yếu hơn.
|
100
|
Tại sao nhiều cây sống ở sa mạc lá lại được thay bằng gai?
- Ở nhiều cây, gai thay thế cho lá là nhằm giúp cho cây tiết kiệm được nhiều hơn lượng nước hao phí, vì gai này bị mặt trời đốt nóng ít hơn là lá cây, do đó sự thoát hơi nước cũng yếu đi nhiều.
|
Sự hóa hơi ( Bài 38:sự chuyển thể của các chất- Chương VII: Chất rắn, chất lỏng. Sự chuyển thể của các chất)
|
Có thể dùng để nêu vấn đề ở mở bài, dùng để luyện tập cuối bài
|
Góp ý tăng tính sư phạm: Trên sa mạc khí hậu rất khắc nghiệt, đặc biệt là ban ngày nhiệt độ có thể lên tới 54 độ C. Hơn nữa lượng mưa ở đây thường rất ít ( VD: sa mạc Sahara lượng mưa <25mm) nên cây cần giảm tối đa sự thoát hơi nước. Chính vì vậy mà những cây mọc ở sa mạc có lá rất nhỏ hoặc lá biến dạng để thích nghi ví dụ như cây hoa hồng sa mac với lượng lá rất ít và diện tích lá nhỏ, xương rồng và lê gai thì lá lại biến thành gai và thân cây được phủ bởi một lớp sáp mỏng bên ngoài.
Để mở rộng thêm, ngoài ra để thích nghi với thời tiết, một số cây còn có bộ rễ rất dài để đâm sâu vào lòng đât. Một số cây khác lại có thân cây phình to để giúp cho việc tích trữ nước được thuận lợi hơn.
Các câu hỏi khác: Tại sao khi trồng chuối hoặc mía người ta phải phạt bớt lá? Tại sao ở vùng nhiệt đới lá cây lại to hơn các vùng khác? Tại sao ngày mùa hè ta phải tưới lượng nước cho cây nhiều hơn, tần suất cũng nhiều hơn các ngày mùa đông?Tại sao thả bèo hoa dâu xuống ruộng là biện pháp chống hạn cho lúa?Tại sao lau nhà muốn nhanh khô thì bật quạt? Người ta làm muối như thế nào? Tại sao ở vùng đầm lầy hoặc trước khi mưa mùa hè ta thường thấy oi bức
|
101
|
Tại sao sau mỗi cơn mưa, các bông hoa toả hương thơm ngát hơn?
|
Sự hóa hơi ( Bài 38:sự chuyển thể của các chất- Chương VII: Chất rắn, chất lỏng. Sự chuyển thể của các chất)
|
dùng để luyện tập cuối bài
|
- Mùi thơm của hoa phụ thuộc vào sự bay hơi của các tinh dầu thơm được tạo ra trong tuyến mật của hoa. Trong thời gian mưa, những giọt nước rơi xuống đài hoa và từ đó lăn vào tuyến mật. Sau cơn mưa, đặc biệt là khi trời hửng nắng, hỗn hợp nước và tinh dầu hoa bắt đầu bốc hơi mạnh hơn so với khi chỉ có tinh dầu không thôi, và trong không khí xuất hiện nhiều hơi có tinh dầu - mùi thơm của hoa bốc lên mạnh.
|
102
|
Tại sao dưa chuột bao giờ cũng có nhiệt độ lạnh hơn môi trường xung quanh 1-2 độ C?
|
Sự hóa hơi ( Bài 38:sự chuyển thể của các chất- Chương VII: Chất rắn, chất lỏng. Sự chuyển thể của các chất)
|
dùng để luyện tập cuối bài
|
- Dưa chuột chứa tới 98% là nước. Nước không ngừng bay hơi làm cho dưa chuột luôn luôn mát lạnh.
|
103
|
Tại sao vào những ngày nóng nực chim lại xù lông?
- Ở chim, khác với các động vật máu nóng khác, quá trình bay hơi quan trọng trên bề mặt cơ thể vào lúc nóng nực lại không có, vì chim có lớp da khô và lớp lông vũ dày che chở. Nhưng thay vào đó, chim có một cách thích nghi khác giúp chúng chịu được nóng bức: chim thay đổi độ nghiêng bộ lông của nó theo mức độ nóng của các tia nắng. Vào lúc nóng nực, lớp lông vũ của chim xù lên nhằm giữ cho chim không bị quá nóng.
|
VL10 chuẩn. Bài 38. Sự bay hơi
|
Kiến thức:
Thoát nhiệt bằng cách: toát mồ hôi, bay hơi
- Sự bay hơi phụ thuộc vào diện tích bề mặt.
|
Vào lúc nóng nực, lớp lông vũ của chim xù lên, chim thay đổi độ nghiêng bộ lông của nó theo mức độ nóng của các tia nắng tạo độ lưu thông không khí
|
104
|
Tại sao áo may ô thường làm bằng vải dệt kim?
|
VL10 chuẩn. Bài 37. Các hiện tương bề mặt của chất lỏng.
Bài 38:sự chuyển thể của các chất- sự bay hơi
|
- Vận dụng để đặt vấn đề cho hiện tượng mao dẫn hoặc củng cố giải thích hiện tượng
- Lấy làm BT vận dụng sau mục sự bay hơi của bài: Sự chuyển thể. Yêu cầu học sinh giải thích hiện tượng thực tế.
|
- Do đặc điểm cấu trúc, vải dệt kim chun giãn được dễ dàng nên may ô làm bằng vải dệt kim bám sát vào người. Lúc vận động, sự trao đổi nhiệt được đẩy mạnh, người mặc phải chịu đựng những thay đổi đột ngột của nhiệt độ, thì vải dệt kim do thấm nước sẽ hút mồ hôi và điều hoà sự bay hơi, không làm cho cơ thể bị lạnh đi hay nóng quá mức.
|
105
|
Tại sao khi trời nóng chó hay thè lưỡi?
- Sự bay hơi mồ hôi trên cơ thể động vật tạo điều kiện cho sự trao đổi nhiệt, nhưng các tuyến mồ hôi ở con chó chỉ nằm ở các đệm của ngón chân, vì vậy để làm cho cơ thể được dịu mát trong ngày nóng bức, con chó há rộng mõm và thè lưỡi ra, quá trình bay hơi của nước bọt ở khoang miệng và lưỡi làm cho nhiệt độ cơ thể chó hạ xuống.
|
VL10 chuẩn .Bài 38:sự chuyển thể của các chất
|
- Lấy làm BT vận dụng sau mục sự bay hơi của bài: Sự chuyển thể. Yêu cầu học sinh giải thích hiện tượng thực tế.
|
Nước bay hơi làm mát cơ thể do lấy nhiệt từ các vật xung quanh.
|
106
|
Tại sao bị sét đánh, cây cối lại tách làm nhiều phần?
- Khi sét đánh, nước ở trong các tế bào của cây bị đun sôi lên đột ngột và hơi nước làm cho thân cây tách ra.
|
VL10 nâng cao. Bài 48. PT Claperon – Mendeleep.
|
Bài tập vận dụng
Thêm vào bài 2 của phần 2. Yêu cầu học sinh giải thích hiện tượng dựa vào CT bài 2:
p = n.k.T
|
Sét đánh vào cây cao, đun nóng mọi vật, nhiệt độ cao làm nước hóa hơi, không khí tăng thể tích khiến cho áp suất khí nơi có sét đánh tăng cao đột ngột, gây tiếng nổ lớn
|
107
|
Tại sao hạt dẻ để chỗ nóng thường bị tách ra, kèm theo tiếng nổ lốp bốp?
- Không khí nằm ở dưới lớp vỏ hạt dẻ do bị đốt nóng đã giãn nở, và làm hạt dẻ tách ra kèm theo tiếng nổ
|
VL10 chuẩn . Bài 30. Quá trình đẳng tích. Định luật Sac-lơ
Bài 36. Sự nở vì nhiệt của vật rắn
|
- Bài tập củng cố: yêu cầu HS giải thích hiện tượng sau khi học xong bài 30
- Vận dụng để giải thích sự nở vì nhiệt sau bài 36
|
Kiến thức : 1/ giống như săm xe để ngoài trời nắng: quá trình đẳng tích của chất khí
2/ Sự nở vì nhiệt của vật rắn
|
108
|
Ở người và động vật, không khí thở ra bao giờ cũng có hơi nước. Nhưng tại sao chỉ nhận ra hơi nước vào những lúc trời lạnh?
|
VL 10 nâng cao. Bài 56. Sự hóa hơi. Sự ngưng tụ
|
- Bài tập củng cố: yêu cầu HS giải thích hiện tượng sau khi học xong phần: Điểm Sương
|
Kiến thức : Sự ngưng tụ. Điểm sương
- Lúc trời lạnh, đã xảy ra sự ngưng tụ hơi nước thở ra. Những giọt nước nhỏ li ti được tạo ra đó làm tán xạ các tia nắng mặt trời và nhờ đó thấy rõ được.
|
109
|
Tại sao những cánh hoa hồng vẫn khô nguyên sau khi trời mưa rất to?
- Cánh hoa hồng chứa chất tinh dầu nhờ đó mà không bị thấm nước.
|
Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng_Vật lí 10.
|
Phần đặt vấn đề hoặc củng cố mục II. Hiện tượng dính ướt. Hiện tượng không dính ướt
|
Cánh hoa hồng chứa chất tinh dầu nhờ đó mà không bị dính ướt nước. Khi giọt nước tiếp xúc với chất không dính ướt thì giọt nước sẽ vo tròn lại và bị dẹt xuống do tác dụng của trọng lực.
|
110
|
Tại những vùng ao hồ, lá của cây hoa súng đều nằm trên mặt nước. Khi nâng lên hoặc dìm lá xuống thì chúng mất tư thế cũ và bị uốn cong theo nhiều hướng khác nhau. Vì sao như vậy?
- Lá cây hoa súng và nhiều các khác nằm trên mặt nước là vì có sức căng mặt nước. Khi kéo lá lên khỏi mặt nước hoặc ấn chìm xuống, sức căng bề mặt của nước thôi không tác dụng lên nữa.
|
Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng- VẬT LÍ 10.
|
Phần I Căng bề mặt của chất lỏng trong bài” Các hiện tượng bề mặt chất lỏng”.
|
Lá cây hoa súng và nhiều các cây khác dạng hình tròn nằm trên mặt nước là vì có sức căng mặt nước nên nó giữ các lá đó nằm tròn và phẳng trên mặt nước. Khi kéo lá lên khỏi mặt nước hoặc ấn chìm xuống, sức căng bề mặt của nước thôi không tác dụng lên nữa nên là bị uốn cong theo nhiều hướng khác nhau.
|
111
|
Tại sao khó cởi bít tất bị ướt ra khỏi chân?
- Dưới tác dụng sức căng bề mặt của nước, chiếc tất ướt dính chặt vào chân, vì thế mà khó cởi ra.
|
Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng – Vật lí 10.
|
Đặt vấn đề tạo tình huống vào bài” Các hiện tượng bề mặt chất lỏng”.
|
Nước, vải làm tất và da chân là những chất dính ướt. Dưới tác dụng sức căng bề mặt của nước, chiếc tất ướt dính chặt vào chân vì thế khó cởi ra
|
112
|
Tại sao chim én bay liệng thấp trước khi có mưa?
- Trước khi mưa, độ ẩm không khí tăng lên, do đó các con ruồi, bướm nhỏ và nhiều côn trùng khác, cánh bị phủ bởi những giọt nước nhỏ và trở nên nặng thêm. Vì thế chúng phải chúi xuống và những con chim như chim én cũng phải bay theo chúng để săn bắt.
|
Độ ẩm không khí – Vật lí 10.
|
Đặt vấn đề để tạo tình huống vào bài” Độ ẩm không khí”.
|
Trước khi mưa, độ ẩm không khí tăng lên,thị lượng hơi nước trong không khí càng lớn do đó các con ruồi, bướm nhỏ và nhiều côn trùng khác, cánh bị phủ bởi những giọt nước nhỏ và trở nên nặng thêm. Vì thế chúng phải chúi xuống và những con chim như chim én cũng phải bay theo chúng để săn bắt mồi.
|
113
|
Tại sao tóc những người bị nhiễm điện lại dựng cả lên?
- Những sợi tóc bị nhiễm điện bởi cùng một loại điện tích. Như đã biết, những điện tích cùng dấu đẩy nhau, vì thế những sợi tóc giống như một chùm giấy xoè ra xung quanh.
|
* Phân loại: Có thể dùng câu hỏi náy cho cả bài 1 và 2 vật lí 11 cơ bản
|
* vị trí có thể sử dụng:
+ Bài 1: Dùng ngay ở phần đặt vấn đề; ta cho HS quan sát một số hình ảnh người bị nhiễm điện tóc của người đó dựng lên, ngoài ra ta cài luôn hình ảnh của một số người hóa trang tóc bằng keo và vuốt tóc dựng lên( gây hứng thú)
+ Bài 2: Dùng ở phần củng cố.
|
+ Người bị nhiễm điện, những sợi tóc dính vào người nên bị nhiễm điện bởi cùng một loại điện tích. Như đã biết, những điện tích cùng dấu đẩy nhau, vì thế những sợi tóc giống như một chùm giấy xoè ra xung quanh.
+ Chân, tay cũng dính vào người sao không tự xòe ra như tóc nhỉ ( thế thì hay đấy cứ cái gì dính vào người khi đó đều xòe hết ra) vì lực tương tác điện rất nhỏ so với trọng lực tác dụng.
|
114
|
Ở chỗ tối dùng tay khô vuốt lông mèo có thể thấy những tia sáng rất nhỏ xuất hiện giữa bàn tay và lông mèo. Hiện tượng gì đã xảy ra?
- Khi vuốt lông mèo đã xảy ra sự nhiễm điện của tay kèm theo những tia lửa điện.
|
Thuyết electron. Định luật bảo toàn điện tích –Vật lí 11 .
|
Phần II Vận dụng sự nhiễm điện do cọ xát.
|
Khi dùng tay khô vuốt lông mèo đã xảy ra sự nhiễm điện do cọ xát của tay, kèm theo những tia lửa điện rất nhỏ giữa tay và lông mèo
|
115
|
Tại sao những con đại bàng, kền kền, diều hâu, và nhiều loài chim lớn khác, bay lượn tít trên cao có thể bay ở một độ cao nhất định mà không cần vỗ cánh?
|
Vật lí 10 nâng cao. Chương V. Cơ học chất lưu
Bài 43. Ứng dụng của định luật Becnuli
|
1/ Củng cố cuối bài
2/ đặt vấn đề mở bài
|
- Không khí ở mặt đất bị đốt nóng bốc lên khá cao. Những luồng khí này bay lên thì gặp các cánh chim dang rộng và nâng đỡ chim.
Mở rộng cho bài lực nâng cánh máy bay
|
116
|
Tại sao khi lên cao nhanh quá, như ngồi trong máy bay, người ta thấy ù tai?
|
Vật lí 10 nâng cao. Chương V. Cơ học chất lưu
Bài 43. Ứng dụng của định luật Becnuli
|
Đặt vấn đề hoặc Củng cố cuối bài
|
- Khi cơ thể bị đưa nhanh lên cao, áp suất không khí trong tai giữa chưa kịp cân bằng với áp suất khí quyển. Màng tai lúc đấy bị đẩy ra phía ngoài và người ta cảm thấy ù tai, đau tai.
|
117
|
Tại sao trong rừng khó phát hiện được âm thanh từ đâu phát ra?
- Ở trong rừng, tai tiếp nhận âm thanh phát ra không phải chỉ từ nguồn âm mà còn nghe thấy cả tiếng dội do các âm đập vào cây cối phản xạ lại. Những âm phản xạ này đã gây khó khăn cho việc xác định đúng nơi có vật phát âm.
|
VL12 chuẩn. Bài 9. SÓNG DỪNG
|
- Đặt vấn đề bài mới
- Câu hỏi củng cố yêu cầu Hs giải thích hiện tượng phản xạ sóng âm này
|
-Bản chất sóng âm cũng là sóng cơ nên cugx có tính chất phản xạ sóng âm
- Gợi ý giải thích giống như phản xạ âm ở ống sáo khi gặp vật cản cố định
|
118
|
Tại sao ở người, vào những ngày giá lạnh, tóc, lông mi và râu lại có những hạt băng đọng?
|
Sự ngưng tụ-VL10
|
ĐVĐ
|
- Bởi vì hơi nước thở ra, khi tiếp xúc với các vật lạnh sẽ bị ngưng đọng lại trên các vật đó.
|
119
|
Tại sao vào lúc giá lạnh quá, cây cối hay bị nứt ra?
|
Sự đông đặc – VL10
|
ĐVĐ
Giải thích khi dạy xong
|
- Khi thời tiết lạnh quá, chất dịch có một thành phần lớn là nước nên sẽ tăng thể tích khi đóng băng dẫn đến làm đứt các sợi trong cây, kèm theo tiếng kêu răng rắc.
-GT thêm: Rau và thịt khi để trong tủ lạnh, lạnh quá làm các tinh thể đá hình thành có kích thước lớn xé rách màng tế bào làm bị nhũn. Đây cũng là hạn chế KT đông lạnh người chờ hồi sinh của TG.
|
120
|
Lá của nhiều loài cây mọc ở sa mạc được phủ bởi những lông óng ánh như bạc (cây ngải cứu, cây keo...). Sự che phủ ấy có tác dụng gì?
|
Độ ẩm của không khí – VL10
|
Liên hệ thực tế, củng cố bài phần 4D
|
- khoảng 98%lượng nước mà rễ cây hấp thụ mất đi qua con đường qua con đường hấp hơi, chủ yếu qua lá. ở sa mạc nóng, gió mạnh nên sự bay hơi nhanh.
- Những lông nhỏ trên lá cây ngăn cản sự chuyển động của không khí ở gần mặt lá, nhờ thế hơi nước được giữ lại nên hạn chế bớt sự thoát hơi nước qua mặt lá.
|
121
|
Vì sao dùng đòn gánh đồ vật lại đỡ tốn sức?
Khi vận chuyển đồ vật đi xa dùng tay xách hay mang vác đều không tiết kiệm sức bằng dùng đòn gánh. Nhất là khi dùng đòn gánh nhún lên nhún xuống, người gánh cảm thấy thoải mái, dễ chịu. Vì sao lại như vậy?
|
Vật lí 10 nâng cao. Bài 28.
Cân bằng của vật rắn dưới tác dụng của 3 lực song song
|
- Củng cố cuối bài
- Câu hỏi ôn tập cuối chương
|
Khi vật đi xuống, người gánh hơi nhún người theo và hơi trùng gối làm cho áp lực tác dụng lên vai và đầu gối từ từ
|
122
|
Khi đẩy tạ, góc tối ưu có phải là 45 độ không?
Thường nghe người ta nói muốn đẩy tạ đi được xa, góc khi quả tạ rời khỏi tay nên tạo với mặt phẳng bằng là 45 độ thế nhưng vận động viên có kinh nghiệm lại phát hiện góc đẩy tốt nhất phải nhỏ hơn 45 độ một chút vì sao vậy?
|
VL10 nâng cao. Bài 18. Chuyển động của vật bị ném.
|
đưa vào phần vận dụng và củng cố
|
Từ bài toán ném xiên từ mặt đất sang bài toán ném xiên từ độ cao ngưới ném cỡ 1,5m. Góc ném tố ưu xấp xỉ cỡ 41,8 độ
|
123
|
Vì sao diều có thể bay trên trời?
Vào ngày thời tiết thuận tiện ta có thể thả diều. Vì sao diều có thể bay lên được bạn đã chú ý đến điều này chưa?
|
VL10 chuẩn. Bài 17. Cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực và của ba lực không song song.
|
Đưa vào phần mở bài nhằm mục đích gây sự tò mò hứng thú với học trò.
|
1.Mở rộng: Theo bạn thì khi con chim bay lên bầu trời cánh và đuôi của chúng sẽ như thế nào?
2. Giải thích: Vào lúc diều đưa mặt ra đón gió, không khí thổi vào mặt diều do bị cản trở nên trong một thời gian ngắn tốc độ đã giảm xuống rất nhiều. Vào lúc tốc độ gió bị giảm đột ngột áp lực sẽ tăng lên đột ngột. Bởi vì mặt diều nghiêng xuống dưới nên áp lực gió vuông góc với mặt nghiêng đó. Lực này lớn hơn trọng lực của cái diều rất nhiều nên đã đẩy cái diều bay lên.
|
124
|
Vì sao đi xe đạp lại đỡ tốn sức hơn đi bộ?
|
- Ứng dụng trên là kiến thức về Lực ma sát chương động lực học vật lí 10 SGK cơ bản.
|
- Có thể dùng trong các trường hợp sau:
+ Mở rộng kiến thức sau khi học bài lực ma sát.
+ Đặt vấn đề vào bài.
|
Khi đi bộ bạn phải thắng lực ma sát trượt của bàn chân với mặt đất, còn khi đi xe đạp thì bạn chỉ cần thắng lực ma sát lăn của bánh xe với mặt đất thui , theo lý thuyết thì ma sát trượt lớn gấp 10 lần ma sát lăn . Vì thế , cho dù đi xe đạp bạn phải "gánh" thêm cái xe đạp thì vẫn nhẹ nhàng hơn đi bộ rất là nhiều !
|
125
|
Vì sao vòng xoáy của nước nói chung là xoay theo một hướng?
|
- Ứng dụng trên là kiến thức về Lực quán tính.
|
- Có thể dùng trong các trường hợp sau:
+ Mở rộng kiến thức sau khi học bài lực hướng tâm với Hs cơ bản.
+ Mở rộng kiến thức về lực quán tính cho học sinh 10 nâng cao.
|
- Góp ý thêm:
Lực Coriolis là lực làm vật bị lệch quỹ đạo trong các hệ quy chiếu quay.
+ Trên Bắc Bán Cầu gió thổi có xu hướng vòng phải, còn ở Nam Bán Cầu thì vòng trái;
+ Ở trên cả hai bán cầu, bờ Tây các con sông chảy theo hướng Bắc – Nam là chủ yếu và ngược lại bị xói mòn nhiều hơn bờ Đông;
+ Các con sông chảy theo hướng từ Tây sang Đông thường là các con sông lớn hơn các con sông chảy theo hướng ngược lại. Trên thực tế, các con sông lớn có dòng chảy chủ yếu gần song song với xích đạo theo hướng Tây - Đông thường là sông lớn: Sông Dương Tử, Sông Amazon, Sông Danube...
|
126
|
Vì sao người có thể nói được?
|
- Ứng dụng trên là kiến thức về nguồn âm thuộc bài Sóng âm SGK vật lí 12 cơ bản.
|
- Có thể dùng trong các trường hợp sau:
+ Củng cố bài.
+ Đặt vấn đề vào bài.
|
|
127
|
Có thể đồng thời nhìn thấy ba mặt trời hay không?
|
- Ứng dụng trên là kiến thức về khúc xạ ánh sáng qua lăng kính thuộc bài Lăng kính lớp 11 SGK cơ bản.
|
- Có thể dùng trong các trường hợp sau:
+ Củng cố bài.
+ Đặt vấn đề vào bài.
|
- Góp ý thêm: Bầu khí quyển pha trộn nhiều loại khí, bao gồm khí oxy, nito và hơi nước. Ở độ cao đủ lớn, hơi nước cô đặc và sau đó đông cứng thành tinh thể băng có tác dụng giống như lăng kính. Khi ánh sáng mặt trời chiếu xuyên qua tinh thể băng, ánh sáng bị khúc xạ nhiều lần theo góc 22 độ và tạo ra các quầng sáng tuyệt đẹp, hoặc tạo ra hiện tượng kì thú 3 mặt trời như trên.
|